Leonardo da Vinci’nin Evi – Château du Clos Lucé

(Son Güncelleme: 02.03.2024) Aranızda Mona Lisa – La Joconde tablosunun ressamı Leonardo da Vinci‘yi tanımayan yoktur. Ressam, mimar ve mucit Leonardo da Vinci’nin İtalyan olduğunu da biliyorsunuzdur. Peki ömrünün son üç yılını geçirip hayata gözlerini yumduğu evin Fransa’da, olduğunu biliyor muydunuz? İşte bu yazıda hep birlikte Amboise‘da bulunan Leonardo da Vinci’nin Evi – Château du Clos Lucé‘yi gezeceğiz. Gezimiz sadece ünlü bir sanatçı ve mucitin evini dolaşmak olmayacak, sanatçının çalışmalarının ilginç bir şekilde sergilendiği nice güzel köşeleri birlikte keşfedeceğiz.

Leonardo da Vinci’nin Evi – Clos Lucé’yi bugüne kadar iki kez gezdim. İlki Aralık 2008‘de Loire Vadisi Şatoları‘nı keşfetmek için yaptığımız doğum günü kutlama gezimde, ikincisi ise Ağustos 2017‘de sadece ve sadece blogda yazmak üzere bölgeyi tanıtan bir yazı dizisi yayınlamaya karar verdikten sonra araştırma yapıp fotoğraf çekmek üzere yaptığımız gezide. İlk gezimizde burayı tamamen şans eseri keşfetmiştik ama siz Pariste.Net okuyucuları olarak benden daha şanslısınız; işinizi şansa bırakmıyorsunuz ve bu güzel yeri önceden tanıyıp gezi programınıza bilinçli olarak ekliyorsunuz 😉

Leonardo da Vinci’nin Evi – Château du Clos Lucé kısaca Clos Lucé (klo lüse) olarak anılıyor ve bu ev, daha doğrusu bu şato Loire Vadisi’nde, Paris’e yaklaşık 225 kilometre mesafedeki Amboise şehrinde / kasabasında bulunuyor. Biz her seferinde Loire Vadisi Şatoları‘nı özel aracımızla gezmeyi tercih ettik, böylesi çok daha konforlu. Araba kiralayacak olanlara en önemli tavsiyem, mutlaka GPS’li araç seçmeleri ya da gelirken kendi navigasyon cihazlarını getirmeleri. Tabii yurt dışı internet paketiniz varsa cep telefonunuzdaki harita uygulamasını kullanmak da ideal  bir çözüm, çünkü Fransa’da yollar inanamayacağınız kadar karışık olduğundan navigasyon cihazları hayat kurtarıcıdır.

Paris’ten toplu taşımayla Leonardo da Vinci’nin Evi’ni ve beraberinde Amboise Şatosu‘nu görmeye gelmek istiyorsanız trenle ulaşım seçeneği elbette var. Bunun için Fransa’nın TCDD’si olan SNCF‘in resmi web sayfasından online tren bileti almanız yeterli. Paris’te, Gare d’Austerlitz‘ten trene binip yaklaşık 2 saatte Amboise‘a gelmeniz ve trenden indikten sonra, gardan Leonardo da Vinci’nin Evi’ne yaklaşık 2 kilometrelik keyifli bir yoldan yürüyerek ulaşmanız mümkün. Gardan buraya servis aracı da kalkıyor ama ben hiç kullanmadım.

Loire Vadisi Şatoları arasında en önemlilerinden biri olan Amboise Şatosu – Château d’Amboise gezisi sonrası yolunuzun mutlaka düşmesi gereken Leonardo da Vinci’nin Evi – Clos Lucé’ye arabayla geliyorsanız hemen arka tarafta bulunan otoparka aracınızı bırakabilirsiniz ama yoğun dönemlerde park yeri bulmak kolay olmuyor. Zaten başka yere de kolay kolay araba bırakamazsınız, bırakmayın da zaten, ceza yersiniz 😉 Arabanızı park edip duvar boyunca dar yokuştan yukarı yürüyerek girişe ulaşıyorsunuz. Sonra bahçenin içindesiniz…

Leonardo da Vinci’nin evini gezmeye önce üst kattaki uzun bir balkon şeklinde tasarlanmış terastan başladığınızda, galeri şeklindeki bu terasta orta çağ dönemi tadındaki çatısının saçaklarının altından bahçeyi seyrederken, bir yandan da evi güzel bir cepheden görmüş olacaksınız. Koridor şeklindeki bu balkon sizi doğrudan Leonardo da Vinci’nin yatak odasına götürüyor.  Tabii dönem dönem restorasyon çalışmaları nedeniyle kimi salonlar ziyarete kapalı olabilir, dolayısıyla siz farklı bir gezi güzergahı yapmak durumunda olabilirsiniz. O nedenle ziyaretinizi planlamadan önce yazının sonundaki resmi web sayfası linkinden bilgi almanızda yarar var.

Leonardo da Vinci’nin ömrünün son üç yılını geçirdiği bu yatak odası evin en ilgi çekici bölümleri arasında. Yaşamı boyunca ressam, mimar, mucit, bilim insanı ve daha pek çok ünvanla sayısız eser üreten Leonardo da Vinci’nin hayatı aslında düşündüğümüz kadar kolay olmamış ama 1516’da Fransa kralı I. François’nın davetiyle Fransa’nın Amboise kentine geldiğinde kendisine bu şato tahsis edilince, ömrünün son üç yılını gayet iyi koşullarda geçirmiş; yaratıcılığı ve üretkenliği için gerekli tüm koşullar oluştuğundan bu günlerini epey verimli bir dönem olarak geçirmiş. Malum, bilim üretmek için sadece çok akıllı olmak yetmiyor, özgür bilim ortamının sağlanması da önemli… 1519’da yine bu odada hayat veda eden Leonardo da Vinci’nin ölüm anında yanında yine Fransa kralı I. François’nın da olduğu rivayet ediliyor. Bu odada yatağın baş ucunda göreceğiniz “Leonardo da  Vinci’nin Ölümü” tablosunun orijinali Paris’te Petit Palais‘de görülebilir.

Leonardo da Vinci ölümümünden sonra vasiyeti üzerine önce bir kiliseye gömülüyor, ardından da mezarı Amboise Şatosu‘na taşınıyor. Da Vinci tüm kitaplarını, çizimlerini ve çalışmalarını hem müridi hem de özel arkadaşı olduğu söylenen Francesco Melzi‘ye bırakıyor. Leonardo da Vinci’nin ölümünün ardından bu eve daha sonra 1. François’nın kız kardeşi yerleşiyor. Yukarıda gördüğünüz yatak odası da 1. François’nın kız kardeşi Marguerite de Navarre‘a ait.

Gezinin bundan sonrası alt kata inilerek devam ediyor ve daha önce Amboise Şatosu – Château d’Amboise yazısında hikayesini anlattığım kraliçe Anne de Bretagne için yaptırılan şapeli geziyorsunuz. Bu şapelde Leonardo da Vinci’nin dört freskini görmeniz de mümkün. Ardından Da Vinci’nin atölyesinin bulunduğu üç ayrı odayı gezerek bir zamanlar çalıştığı ortamı görme şansı yakalıyorsunuz. Leonardo da Vinci 1. François’nın davetini kabul edip Fransa’ya geldiğinde çantasında üç tablo varmış: Birincisi Saint Jean Baptiste – Vaftizci Yahya tablosu, ikincisi La Vierge, l’Enfant Jésus et Sainte Anne – Bakire Meryem ve Çocuk İsa tablosu ve üçüncüsü ve en çok bilineni ise La Joconde – Mona Lisa… Yani Mona Lisa’yı Fransa’ya kazandıran vaktiyle kralın Leonardo da Vinci’ye yaptığı bu davet olmuş… Biliyorsunuz, bugün her üç tablo da Louvre Müzesi‘nde sergileniyor ve Fransa’nın en değerli kültür hazineleri arasında yer alıyor.

Daha sonra La Grande Salle Renaissance olarak geçen büyük salonu gezdikten sonra mutfaktan geçip bodrum katına iniyorsunuz. Bodrum katı Leonardo da Vinci’nin bilimsel çalışmalarına, icatlarına ve projelerine ayrılmış. Burada Leonardo da Vinci’nin kırk önemli projesinin maketleri bulunuyor. Bu maketler IBM tarafından orijinal projelerin çizimlerinin birebir uygulanması sonucu, yine Leonardo da Vinci döneminin teknikleriyle birebir kopya olarak yaptırılmış. Denizaltı, uçak, helikopter, tank, makineli tüfek, açılır köprü ve daha pek çok projenin maketlerini bir arada görebileceğiniz bu kat, gezinizin bir diğer etkileyici bölümü olarak zihninize kazınacak.

Bodrum katın odalarında dolaşırken aşağı inen bir merdiven daha göreceksiniz. Merdivenin alt kısmında Leonardo da Vinci sizi bekliyormuş gibi gelecek. Aşağıdaki kapıdan Leonardo da Vinci’nin Evi’nin 400 metrelik bir koridorla Amboise Şatosu‘na bağlandığı rivayet ediliyor ama kimi kaynaklar bunu doğrularken Amboise Şatosu’nun resmi web sayfası bunun bir mit olduğunu söylüyor. Yani bir zahmet biri girip tünelin sonu nereye çıkıyor diye baksın, değil mi ya 🙂

Bodrum gezisi de bittikten sonra güzergah sizi arka terasa ulaştırıyor. Güzel bir havaya denk gelmişseniz bu bahçede çok güzel bir kafe restoran bulunuyor; orada bir şeyler yiyip içmek keyifli olabilir. Ardından yan taraftaki bahçeye iniyorsunuz ve geziniz başka bir boyuta taşınıyor… Leonardo da Vinci Bahçesi olarak geçen bu kısımda bir şeyler yiyip içebileceğiniz bölümler bulunuyor. Onun dışında bir tür botanik bahçesiyle ve bahçenin ilerleyen bölümlerinde sanatçının eserlerinden daha büyük boyutta örnekler göreceğiniz maketlerle karşılaşıyorsunuz.

Özellikle bu bahçe içinde yer alan değirmenin oradaki restoran ayrı bir güzel. Bir yandan küçük gölete, bir yandan değirmen mekanizmasına bakarken hem zamanda yolculuk yapıyorsunuz hem de içinde bulunduğunuz zaman diliminin tadını çıkarıyorsunuz. Tek sorun, eğer ziyaretçi sayısı fazlaysa yemek için sıra beklemeniz gerekebiliyor. Sonrasında bahçede yürüyüşünüz sürüyor ve sizi bekleyen daha nice güzelliklerle karşılaşıp Leonardo da Vinci’ye hayran olmaya devam ediyorsunuz.

Bahçede dolaşırken, biraz önce Leonardo da Vinci’nin Evi’nin içinde gördüğünüz küçük maketlerden, örneğin tank projesinin dev maketini görüyorsunuz, hatta içine girip ortadaki çarkı döndürerek dönmesini de sağlayabiliyorsunuz; çocuklar için olduğu kadar sizin için de eğleneceli olacaktır, eminim 🙂 Biz buraya son gidişimizde, tam tank maketinin önündeyken şiddetli bir yağmur yağmaya başlamıştı ve o tankın içine sığınıp, 15-20 dakika kadar bir sürü çocukla birlikte yağmurun dinmesini beklemiştik; yukarıdaki fotoğrafta gördüğünüz tankın bende böyle bir anısı vardır 🙂

Benim için bu bahçenin en etkileyeci bölümüne geliyoruz şimdi: Leonardo da Vinci’nin Osmanlı İmparatoru II. Bayezid döneminde, Haliç üzerine yapılmak üzere projelendirdiği Le Pont de la Corne d’Or – Altın Boynuz Köprüsü yani Haliç Köprüsü projesinin bir uygulaması Clos Lucé’nin bahçesinde yer alıyor. Bu köprü projesinden uzun yıllar önce haberim olmuştu ve çok etkilenmiştim. Hadi eski zamanları geçtim ama neden günümüzde Haliç üzerinde böyle bir köprünün yapılmadığını anlayamıyorum. Mimari açıdan dönemin şartları bakımından o kadar önemli ve anlamlı bir proje ki 2001 yılında Norveç’te bu tasarım örnek alınarak bir köprü yapılmış. Bizdeyse Leonardo da Vinci tarafından Haliç için tasarlanmış bu köprüyü unutulup gitmiş ama ben unutmadım. Bir gün Norveç’teki köprüyü de gider görürüm belki ama şimdilik Leonardo da Vinci’nin Evi’nin bahçesinde bulunan bu köprünün üzerinden geçmek de yeterince büyüleyiciydi benim için.

Leonardo da Vinci’nin Evi’nin bahçesindeki bir diğer güzellik de yandan çarklı kayıklarla küçük kanalda çocuğunuzla yapacağınız kısa gezinti olabilir. Bizim gittiğimiz gün, öğleden sonra şakır şakır yağmur yağarken bile aileler o kayıkların içinde güle oynaya geziniyordu kanalda. Onları izlemesi bile ne kadar zevkliydi. Bir gün bu kayıklara binip çocuklarınzla ya da bizzat sizin çocuklar gibi eğlenmenizi o kadar isterim ki…

Bu arada, hikayenin bir bölümünü anlattım ama Leonardo da Vinci’nin Evi – Clos Lucé’nin 800 yıllık bir geçmişi var: 1214-1471 yılları arasında bu arazi d’Amboise Ailesi’ne aitmiş ve 1471’de dönemin Fransa kralı XI. Louis tarafından metresi Etienne le Loup’a hediye edilmiş 😉 O zamanlar şatonun 5 hektarlık bahçesi surlarla çevriliymiş. 1471’de dönemin Fransa kralı VIII. Charles şatoyu yeniden satın alarak yazlık saray olarak kullanmaya başlamış. Sonra yukarıda anlattığım gibi 1516-1519 yılları arasında Leonardo da Vinci şatoda yaşamış. Ardından Fransa krallık tacı soylu aileler arasında el değiştirdikçe şatonun sahipleri de değişmiş. Öğrendiğime göre günümüzde Clos Lucé 1855’den beri Saint Bris Ailesi’ne ait ve 1954’ten beri de ziyarete açık.

Dediğim gibi ben Clos Lucé’yi ilk olarak Aralık 2008‘de, Amboise yakınlarında doğum günümü kutlamak için konakladığım bir şatoda kaldığım sırada, önce Amboise Şatosu‘nda Leonardo da Vinci’nin mezarına denk gelip, hemen yakınlarda bir de Leonardo da Vinci’nin Evi olduğunu öğrendiğim zaman yine şans eseri keşfetmiştim. Tabii o zaman internet bu kadar yaygın değildi, kaldı ki Türkler için Pariste.Net diye bir kaynak da yoktu 🙂 Ağustos 2017‘deki ikinci ziyaretim sırasında daha bir dikkatli gezip, bol bol fotoğraf çekip üzerine bir de araştırma yapınca da ortaya bu yazı çıktı işte 😉

Bu bölge civarında konaklama için Aralık 2008‘de doğum günümü kutlamak için kaldığım Château des Ormeaux – Ormeaux Şatosu’nu önermek isterdim ama orası zaten özel mülktü ve sahipleri daha sonra otelcilikten vazgeçmişler. O yüzden size Ağustos 2017‘deki gezimizde kaldığımız, yine Tours civarında olan Château du Veau‘yu da gönül rahatlığıyla önerebilirim. Zaten otel rezervasyonlarınızı booking.com üzerinden yapmayı tercih edenlerdenseniz, rezervasyonlarınızı bu blogdaki banner’lara tıklayarak yaptığınızda bana destek olduğunuzu biliyorsunuz 😉

Clos Lucé gezisi öncesi ya da sonrası Amboise Şatosu‘nu da mutlaka gezmelisiniz. Gerçi Leonardo da Vinci’nin Evi’nin bulunduğu Amboise küçük ama oldukça keyifli bir kasaba, burada da bir gezinti günü güzelleştirebilir. Ayrıca yakınlarda benim önereceğim -belki de en muhteşem şato olan- Chenonceau Şatosu – Château de Chenonceau var. Biraz ileride küçük ama sevimli bir şato olan Montresor Şatosu – Château de Montrésor da gezmesi keyifli bir şato. Ayrıca Loire Vadisi Şatoları‘nın maketlerini bir arada görebileceğiniz, France Miniature kıvamındaki park, Mini Châteaux da çocuğunuzla birlikte keyifle gezebileceğiniz, hatta sizin bile gezmekten keyif alabileceğiniz çok güzel bir yer.

Leonardo da Vinci’nin Evi – Château du Clos Lucé 1 Ocak ve 25 Aralık günleri hariç yılın her günü açık. Ziyaret saatleriyse aydan aya değişiyor. Aşağıdaki resmi web sayfası linkinden güncel bilet fiyatlarını öğrenebilir, diğer bilgiler ışığında gezinizi planlayabilirsiniz..

Ah son bir not: Leonardo da Vinci Fransızcada Léonard de Vinci olarak yazılıyor ve Leonar dö Vansi, hatta Lenoğ dö Vansi olarak  okunuyor. Hatta ve hatta Vanci’deki “a” da biraz gevrek bir ağızla telaffuz ediliyor 😉

İlk fırsatta bu güzellikleri kendi gözlerinizle görmeniz, gezerken bu yazıyı tebessümle anmanız, izlenimlerinizi bizlerle paylaşmanız dileğiyle.

Keyifli geziler, keyifli keşifler.

Web Adresi: vinci-closluce.com/en

Kombine bilet satın alma linki: boutique.bloischambord.com/pass-chateaux

Adres: 2 Rue du Clos Lucé, 37400 Amboise

İlgili Yazı:

• Loire Vadisi Şatoları Tur Programı

Loire Vadisi’ndeki Diğer Şatolar:

• Amboise Şatosu – Château d’Amboise
• Chambord Şatosu – Château de Chambord
• Cheverny Şatosu – Château de Cheverny
• Blois Şatosu – Château Royal de Blois
• Chaumont sur Loire Şatosu – Château de Chaumont-sur-Loire
• Chenonceau Şatosu – Château de Chenonceau
• Montresor Şatosu – Château de Montrésor
• Chinon Kalesi – Forteresse Royale de Chinon
• Saumur Şatosu – Château de Saumur

Paris ve Çevresindeki Şatolar:

• Louvre Müzesi – Musée du Louvre
• Versay Sarayı – Château de Versailles
• Vincennes Şatosu – Château de Vincennes
• Saint Germain Şatosu – Ulusal Arkeoloji Müzesi
• Fontainebleau Şatosu – Château de Fontainebleau
• Chantilly Şatosu – Château de Chantilly
• Pierrefonds Şatosu – Château de Pierrefonds
• Compiègne Şatosu – Château de Compiègne
• Vaux le Vicomte Şatosu – Château de Vaux-le-Vicomte
• La Roche Guyon Şatosu – Château de la Roche-Guyon
• Monte Kristo Şatosu – Château de Monte-Cristo
• Maisons Laffitte Şatosu – Château de Maisons-Laffitte
• Malmaison Şatosu – Château de Malmaison

Diğer Ünlü İsimlerin Evleri:

• Victor Hugo’nun Evi
• Balzac’ın Evi
• Edith Piaf’ın Evi
• Rodin’in Evi – Musée Rodin
• Rodin’in Evi – Musée Rodin (Meudon)
• Claude Monet’nin Evi (Giverny)
• Alexandre Dumas’nın Evi – Monte Kristo Şatosu
• La Fontaine’in Kitaplarını Yazdığı Vaux le Vicomte Şatosu
• Jules Verne’in Evi – Maison de Jules Verne (Amiens)