Orsay Müzesi – Musée d’Orsay

(Son Güncelleme: 01.03.2024) Bu yazıda sizlere, Paris’te bence Louvre Müzesi kadar değerli, bir o kadar özel bir müzeyi, Musée d’Orsay yani Orsay Müzesi’ni tanıtmak istiyorum. Öncelikle Musée d’Orsay’nin Türkçedeki okunuşuna bir açıklık getirmek gerek. İnsan otomatik olarak “Orsay Müzesi” olarak söylemek istiyor ve genel kabul de bu yönde ama aslında işin doğrusu “Orse Müzesi” ve hatta aksanı abartacak olursak “Oğse Müzesi” dememiz gerekiyor 😉

Şimdi gözünüzün önüne Haydarpaşa Garı’nı getirin; neden mi Haydarpaşa? Çünkü burası da vaktiyle Gare d’Orléans adında önemli bir tren garıymış Paris için; güneydoğuya kalkan bütün trenlerin ilk ve son hareket noktasıymış. 1900-1939 yılları arasında Gare d’Austerlitz‘ten uzatılan hat bu ana gar binasında son buluyormuş.

Ama Paris’i yönetenler buranın işlevini kaybettiğini düşünmüş olacaklar ki daha sonra garı devre dışı bırakmışlar. “Yıkılsın mı otel mi olsun” tartışmaları sürerken müzeye dönüştürülmesine karar verilmiş. Ve sonuç; muhteşem bir müze ortaya çıkarmışlar. Bizde tren garını otele dönüştürmek varken Orsay Garı, içindeki oteliyle birlikte müzeye dönüştürülmüş, gerisini siz düşünün…

Çok sonradan öğrendim ki bu işler öyle kolay olmamış. Gar binası işlevini yitirdikten sonra, bir ara yıkılıp yerine, dönemine göre çağdaş ama bugünden bakınca son derece çirkin, betonarme bir bina yapılması gündeme gelmiş ama uzun tartışmalardan sonra müze projesi devreye girmiş ve bu muhteşem bina yıkılmaktan kurtulmuş… Vaktiyle Orsay Müzesi yerine yapılması planlanan binanın maket fotoğrafını bu linkte görebilir ve ne demek istediğimi anlayabilirsiniz.

Eğer Paris gezinizde vaktiniz çok darsa, Louvre Müzesi‘ni gezmek için yeterli zamanınız yoksa, ne yapıp edip bu müzeyi görmenizi tavsiye ederim. Barındırdığı kültür sanat objelerinin kıyaslamasını ayrı tutarak; her şeyden önce bu müzeyi gezmek çok daha kolaydır. Hatta üst katlara çıkıp ana hole baktığınızda tüm eserleri görmüş olduğunuz sanrısına bile kapılıp içinizi rahatlatabilirsiniz: Oysa gerçek öyle değildir tabii, aramızda kalsın 🙂

Bu müzede özellikle 1845-1915 dönemi arasını kapsayan Fransız sanat eserlerine ağırlık veriliyor ama onların yanında bu dönemde sanat dünyasına yön vermiş diğer önemli isimlerden de harika örnekler var. Monet, Renoir, Cézanne, Gauguin, Van Gogh ve daha pek çok sanatçının birbirinden müthiş tabloları ve pek çok önemli heykel Orsay Müzesi’nde nefis bir sunumla sergileniyor.

Müzedeki kalıcı sergiler kadar dönemsel sergiler de ilgi çekici olabiliyor. Paris’te olacağınız tarihte hangi dönemsel serginin olduğunu takip etmek için, yazının sonunda yer alan, müzenin resmi sayfasını tıklayarak güncel bilgiye ulaşabilirsiniz. Dönemsel sergileri görebilmeniz için ek bilet almanız gerekebileceğini hatırlatmak isterim. Vaktiniz varsa genelde buna değiyor.

Müzeye yoğun ilgi olduğundan kapıda epey bir kuyruk beklemek zorunda kalabiliyorsunuz. O nedenle biletinizi önceden almakta yarar var. Dediğim gibi, tüm beklemelerinize değiyor. İçeri girdiğinizde önce museum shop var, buradan sonra da bilet kontrolü kapısından geçip müzenin ana salonuna girmiş oluyorsunuz. Buranın vaktiyle bir tren garı olduğunu bilmek içinizde garip bir duygu uyandırıyor ve korunup müzeye dönüştürüldüğü için mutlu oluyorsunuz.

Ana hol çoğunlukla heykellerin sergilendiği bir galeri şeklinde düzenlenmiş. Önce bu holü gezmenizi öneriyorum. En uca kadar gidip en arkadaki Opéra Garnier‘nin iç ve dış maketlerini görmeyi sakın ihmal etmeyin. Hatta buradaki cam zemin üzerinde yürüyüp Place de l’Opéra maketini yukarıdan seyretmenin de ayrı bir keyfi var.

Bu noktadan sonra sağa dönüp yan galerilere gire-çıka baş tarafa dönebilirsiniz. Tabii söylemesi kolay da gezmesi o kadar kolay değil. O kadar çok galeri, o kadar çok oda var ki, hele bir de bu bölümlerdeki sanat eserlerinin etkileyiciliğini de hesaba katacak olursanız ruhen yaşadığınız coşku bedenen yaşadığınız yorgunluğa karışınca uzun süre bu atmosferde kalmak farkında olmadan insanı yoruyor.

Eğer gücünüz yeterse bu katın diğer ucundaki galerileri de gezmelisiniz, o tarafta da muhteşem eserler var. Hepimizin “Kaplumbağa Terbiyecisi” tablosundan tanıdığımız, aynı zamanda İstanbul Arkeoloji Müzesi’nin kurucusu da olan Osman Hamdi Bey‘in tablosunu Orsay Müzesi’nde görmek enteresan bir duygu.

Paris’te Türk izlerini takip etmek için Emre Caner‘in Paris Sevdası kitabını okuduğumda, Osman Hamdi Bey’in Paris günleri konusunda epey bir bilgi sahibi oldum. Bir de Halil Şerif Paşa’nın ilk sahibi olduğu ve sanat dünyasında skandallara yol açan, Gustave Courbet’nin l’Origine du Monde – Dünyanın Kökeni tablosu da Orsay Müzesi’nde, onu da görmeyi ihmal etmeyin sakın. Döneminde epey bir skandala yol açmış, günümüzde de bu tabloyla ilgili tartışmalar devam ediyor.

Sonra üst katları gezmeye başlayabilirsiniz. Yukarı çıktıkça ortadaki hole yukarıdan bakmanın ayrı bir zevki var. Katlar arasında gezindikçe, galerilerde dolaştıkça sanatın ne güzel bir şey olduğunu bir milyonuncu kez iliklerinize kadar hissediyorsunuz. Üstelik burada sadece resim ve heykeller sergilenmiyor, yine o dönemi kapsayan mobilya ve aksesuarlar da son derece ilgi çekici.

Fakat dönem dönem düzenlenen sergilerin içeriğine göre, kimi zaman da eserlerin başka müzelere emaneten sergilenmek üzere verilmesi nedeniyle, bazı önemli tabloları yerinde göremeyebiliyorsunuz ya da yerleri değişmiş olabiliyor. Başlarda bu döngüyü takip etmeye çalışıyordum ama artık başım döndü 🙂 En iyisi mi siz yazının sonundaki resmi web sayfasından güncel bilgileri takip etmeye devam edin.

Hele bir de en üst kattaki Empresyonistler Galerisi var ki, orası dillere destan. Bu katta benim en sevdiğim eser, yukarıda fotoğrafını gördüğünüz Renoir’ın Bal du Moulin de la Galette tablosu Sırf bu katı görmek için bile bu müze gezilmeli. Hatta bir boş vaktimde sadece bu galeriyi tanıtan bir yazı hazırlamam gerektiğinin farkındayım. Keşke gönüllü bir sanat tarihçisi konuya el atsa ve Pariste.Net’te konuk yazar olarak hepimize bu katı anlatsa… Empresyonizm akımı ilginizi çekiyorsa Paris’te ve çevresinde gezebileceğiniz dört yeri önereyim hemen: Orangerie Müzesi, Marmottan – Monet Müzesi, Monet’nin Giverny’deki Evi ve yine Giverny‘deki Empresyonizm Müzesi…

Müzeyi gezdiniz, tozdunuz ve yorulup acıktınız… Müze ortamında güzel bir mekanda keyifli bir yemek yemek isterseniz, ikinci kattaki müthiş restoran Restaurant‘ı tercih edebilir, kendinizi bu tarihi dekorun içinde zamanda yolculuk yaparken bulabilirsiniz. Ya da beşinci kattaki Le Café Campana‘ya uğrarsanız, orada bir kahve içip tatlı yemenin keyfi paha biçilmez. Hele dışarıdan gördüğünüz dev saatin mekanizmasını içeriden seyretmek, zamanda yolculuğun kadran kadran hissedilmesine neden oluyor.

Bir de, en üst kata çıktığınızda terasa da bakmayı sakın ihmal etmeyin. Buradan Louvre Müzesi, Tulieries Bahçesi ve ötelerde Montmartre Tepesi’ne doğru harika bir manzara var. Hatta bir küçük kafeterya da burada bulunuyor. Belki bu manzaraya karşı ayak üstü bir şeyler de atıştırmak isteyebilirsiniz. Terasın kışın kapalı olduğunu da hatırlatmak isterim.

Orsay Müzesi’ne toplu taşıma ile gitmenin en kolay yolu RER-C‘nin “Musée d’Orsay” istasyonunda inmek. Çünkü istasyondan çıktığınıza müze tam karşınızda oluyor. Bir de 12 numaralı metro hattının “Solférino” ya da “Assemblée Nationale” duraklarından birinde inip çok az yürüyerek müzeye ulaşabilirsiniz. Ayrıca Tuileries Bahçesi‘nin tam karşısında olan Orsay Müzesi’ne Solferino Köprüsü – Passerelle de Solférino‘dan geçerek de ulaşabilirsiniz.

18 yaş altı herkes, 18-25 yaş arası Avrupa Birliği vatandaşları ya da AB oturum kartı olanlar için Orsay Müzesi ücretsiz gezilebiliyor. Bir de, Orsay Müzesi’ni gezdikten sonra bir hafta içinde Opéra Garnier‘i gezmek isterseniz, orası için alacağınız bilete indirim yapılıyor.

Musée d’Orsay Pazartesi günleri hariç her gün 09:30-18:00 arası gezilebilir; Perşembe akşamları ise 21:45’e kadar açık. Müzenin, resmi tatil olan 1 Mayıs ve 25 Aralık tarihlerinde kapalı olduğunu not edin lütfen. Güzel haber: Orsay Müzesi her ayın ilk pazar günü ücretsiz olarak gezilebiliyor. Güncel fiyatlar, dönemsel sergiler ve diğer detaylar için Orsay Müzesi’nin resmi web sayfasına yazının sonundaki linkten ulaşabilirsiniz.

Orsay Müzesi gezisi sonrası karşı tarafa geçip Tuileries Bahçesi ve çevresini gezebilir, sol taraftan Seine Nehri kıyısı boyunca Eyfel Kulesi‘ne kadar yürüyebilir ya da iç taraflara geçerek Saint Germain Bulvarı‘nda Café de Flore ya da Café Les Deux Magots‘ya kadar yürüyüp ikisinden birinde bir yorgunluk kahvesi içebilirsiniz. Tabii bu satırları tebessümle anmak şartıyla 😉

Hep söylediğim gibi: Güzel şeylere bakın, güzel şeyler izleyin, güzel şeyler okuyun, güzel şeyler dinleyin, güzel insanlarla olun.

Sanatla kalın…

Keyifli geziler, keyifli keşifler.

Web Adresi:  musee-orsay.fr/en

Adres: 1 Rue de la Légion d’Honneur, 75007 Paris