(Son Güncelleme: 05.05.2023) Paris’in tam kalbinde, en hareketli, en canlı bölgelerden biri olan Châtelet hakkında yazı yazmak gerçekten çok zor bir şey. Çünkü burası çeşitlilik açısından o kadar zengin bir bölge ki, ne yazacağımı, nereden başlayacağımı, yazının sınırlarını nasıl çizeceğimi ben de bilemiyorum ama bir yerden başlamak gerekiyor; o halde gelin başlayalım 😉
Paris’in 1. ve 4. arrondissement‘larını kapsayacak şekilde konumlanmış olan Châtelet’nin okunuşunun “şatle” olduğunu özellikle belirtmek isterim. Kağıt üzerinde merkezi Châtelet Meydanı – Place du Châtelet olarak görünen bu semt, oldukça geniş bir alanı kapsıyor. Günlük hayat pek bu meydanda akmadığından benim için Châtelet, bu meydanın biraz yukarısında, Rue de Rivoli’den başlayarak Forum des Halles‘e doğru olan bölge, hatta onun da biraz yukarısında Etienne Marcel metrosunun bulunduğu bölgeye kadar olan alan diyebilirim. O halde Châtelet’yi tanımak için biraz yukarıdan, Paris’in en kapsamlı ulaşım bağlantı noktalarından biri olan Châtelet – Les Halles İstasyonu‘nun çıkışlarını kapsayan bölge gezi başlangıç noktamız olsun.
Çıkışlarının bir ucu Forum des Halles, bir ucu Place du Châtelet’de bulunan dev Châtelet – Les Halles İstasyonu‘ndan hayata katılmak için en güzel iki seçenekten biri Forum des Halles, diğeri de Rue de Rivoli çıkışları olacaktır.
Forum des Halles‘in ana çıkış kapısı diyebileceğimiz “Port Lescot“dan Châtelet’ye geldiğimiz zaman bulunduğumuz sokak Rue Pierre Lescot. Burada tam karşınızda ve onun yan sokağında bulunan kartpostal, fotoğraf ve afiş satan mağazalar sizi sıcak bir şekilde karşılıyor. Bu sokakta (ve diğerlerinde ve hatta Châtelet’nin neredeyse her köşesinde) pek çok restoran ve kafe bulunuyor. Hangisini önerebileceğimi gerçekten bilemiyorum. Neredeyse hepsi de sizi mutlu edecektir diye düşünüyorum.
Bir arka sokağa geçerseniz orası da uzun bir yaya yolu olan Rue Saint Denis olarak geçiyor. Sağa dönüp yürümeye başlarsanız sizi tipik, güzel bir Paris bekliyor. Gerçi birkaç tane Mahmutpaşa tarzı sevimsiz kıyafetler satan dükkanlar var ama bunların dışında son derece keyifli bir yürüyüş yolu. Bölge pek çok uzak banliyöyü Paris’e bağlayan önemli bir kesişim noktasında olduğu için gününe saatine göre profil biraz değişik olabilir.
Biraz aşağı inerseniz genişçe bir meydan ve ortasında da güzel bir çeşme göreceksiniz. Fontain des Innocents – Masumlar Çeşmesi olarak geçen bu çeşmenin olduğu yerde Paris’in eski bir mezarlığı olan Cimetière des Innocents varmış ve Paris’te kaldırılan ilk mezarlık burasıymış. Buradan toplanan kemikler Paris’in Meşhur Yer Altı Mezarlığı Catacombes‘a taşınmış… Şimdi bu meydanda hayat tüm canlılığıyla devam ediyor. Özellikle 2017’den itibaren Paris’te yılbaşı dönemi öncesi buraya Noel pazarı kurulmaya başlandı. Bir zamanlar ölümün olduğu yer, bugün yaşamın merkezi olarak varlığını sürdürüyor. Hayat böyle bir şey işte…
Meydanın diğer köşesinde, eskiden Paris’te en sevdiğim pizzacı olan Pizza Eno vardı ama kapandı; uzun süre boş kaldıktan sonra, yerine başka bir pizzacı açıldı ama yenisine hiç gitmedim. Oysa orada ne güzel anılarım vardı; o yüzden buradan her geçişimde içim bir yandan cız eder, bir yandan da vaktiyle o güzel anıları biriktirebildiğim için kendimi şanslı sayarım.
Yaya yolundan aşağı doğru yürüdükçe mağazalar, irili ufaklı büfeler, bir iki Türk dönerci-restoranı yanında Café Oz gibi pek çok yeme içme mekanı sizi bekliyor. Bu arada hemen belirteyim, bu sokakta yürürken Rue des Lombards ile kesiştiğiniz yerde sağa ve sola döndüğünüzde, her iki tarafta da gençlerin ilgisini çekebilecek barların yanında çok güzel “Jazz Club”ler de var. Örneğin sağ tarafta Le Baiser Salé Jazz Soul Club, sol tarafta Duc des Lombards tavsiye edebileceğim iki Jazz Club olabilir.
Ama hiç sağa sola dönmeden Rue Saint Denis’den aşağı yürümeye devam edersek daha iyi olur aslında, caz dinlemek için ya da barda bira keyfi yapmak için akşamı beklemeliyiz 🙂 Bu yol bizi Châtelet – Les Halles İstasyonu‘nun Châtelet ucuna, dolayısıyla Paris’in en hareketli caddelerinden Rue de Rivoli‘ye ulaştıracak. Burada sağda, biraz içeride, bu yazının başında fotoğrafını gördüğünüz metro istasyonu çıkışı bulunuyor, onu görmek isterseniz sağdan içeri çok az yürümeniz gerek ama ben Rue de Rivoli’den sola dönmenizi ve sol çaprazda gördüğünüz kuleye doğru ilerlemenizi öneriyorum. Bu cadde bir süre önce trafiğe kapandı, günümüzde sadece belediye otobüsleri, taksiler ve bisikletler kullanabiliyor.
Küçük, yeşil bir parkın ortasından yükselen kulenin adı Tour Saint Jacques (tur sen jak ya da tuğğ sen jak). Çıktı mı size uzun uzun anlatmak gereken bir yazı daha 🙂 Ama şimdilik bu 54 metrelik Tour Saint Jacques’ın, vaktiyle burada bulunan bir kilise olan Saint Jacques de la Boucherie’den geriye kalan çan kulesi olduğunu bilsek yeterli 😉
Kendinizi Rue de Rivoli’nin cazibesine kaptırmamayı başarabilirseniz bu kulenin bulunduğu parktan aşağı, Seine Nehri tarafına yürümenizi öneriyorum. Aşağı doğru ilerlediğinizde yazının başında söylediğim Place du Châtelet‘ye ulaşmış oluyorsunuz. Ortadaki meydanda, kolon üzerinde La Victoire yani Zafer adındaki altın sarısı kadın heykelinin olduğu, altı Antik Mısır tarzında yapılmış bir çeşmenin bulunduğu Fontain du Palmier – Palmiye Çeşmesi‘ni göreceksiniz. Sağınızda Theâtre du Châtelet – Châtelet Tiyatrosu, solunuzda ise Theâtre de la Ville – Şehir Tiyatrosu bulunuyor. Dediğim gibi, bunların her biri ayrı ayrı yazı konusu; bu Châtelet dosyasını hiç aralamamalıydım 🙂 Hatta Aralık 2022’de Paris’te Bir Hafta kitabımın imza gününü yaptığımız o güzel kafe – restoran Le Sarah Bernhardt da hemen köşede bulunuyor… Ne güzel bir akşamdı, ne güzel bir anı oldu. Neyse, biz yürüyüşümüze devam edelim:
Kendinizi kaybedip bu meydanın ucundaki Pont au Change‘dan karşıya bu yürüyüşünüzde geçmemenizi öneririm. Evet, Notre Dame Katedrali‘nin bulunduğu Île de la Cité – Cité Adası‘da gezilecek harika bir yer ama bence önce Châtelet gezimizi bitirelim. Şimdilik tam karşınızdaki köprünün Pont au Change olduğunu bilelim ve Cité Adası‘nda, köprünün hemen sağında görünen yapının da ünlü Conciergerie olduğunu, hemen köşesinde de Paris’teki en eski meydan saati olan Horloge du Palais de la Cité olduğunu da. Hadi geri dönün bakalım dönebilirseniz 🙂 Bir de Châtelet’nin alt tarafındaki nefis yürüyüş parkuru Parc Rives de Seine var, onu ne yapacağız? 🙂
Geri dönmeyi başarabilenlerle birlikte Tour Saint Jacques’a doğru yürüyüp yine Rue de Rivoli’ye ulaşmış oluyoruz. Caddeden sola doğru yürürseniz Louvre Müzesi ve Concorde Meydanı tarafına, sağa doğru yürürseniz de Paris Belediye Sarayı – Hôtel de Ville, Marais Bölgesi ve Bastille tarafına doğru ilerlersiniz. Her biri birbirinden güzel. Ah bir de harika bir yürüyüş sokağı Rue Saint Honoré var ki o da başlı başına bir yazı konusu…
Ya da dilerseniz Boulevard de Sébastapol – Sébastapol Bulvarı‘ndan biraz yukarı yürüyüp, dördüncü sağdan (Rue Aubry le Boucher) içeri yürürseniz Centre Pompidou‘ya, ondan sonra da Marais Bölgesi‘ne ulaşabilirsiniz. Le Marais‘yi daha önce yazmıştım ama Centre Pompidou‘nun olduğu bölge Beaubourg olarak geçiyor ki oraya da ayrı bir yazı lâzım…
Evet, kısaca Châtelet’nin neresinde ne var, Châtelet nasıl bir yer diye düşünenler için şimdilik bunları söyleyebilirim. Zaman içinde bölgeden ayrıntılar içeren yeni yazıları bloga ekledim ama ne kadar yazsam da yetmiyor işte, çünkü Châtelet bitmiyor… En azından şimdilik bu yazıyı okuyan herkes Châtelet’nin “şatle” olarak okunduğunu biliyor… Bir de Châtelet “şatocuk” demek 🙂
Bölge konaklamak için son derece ideal bir yer. Merkezi bir konumda, Châtelet – Les Halles İstasyonu gibi son derece önemli bir bağlantı noktası üzerinde olması bakımından da Paris gezinizde her yere kolayca ulaşabileceğiniz bir semt/mahalle/bölge diyebiliriz. Paris’te Nerede Kalınır? yazısında bu bölgede birkaç otel önerisinde bulunmuştum. Dikkat etmeniz gereken konu, Forum des Halles‘den Rue Saint Denis’ye ulaştığınızda eğer güneyde Seine Nehri tarafına değil de kuzeye, Etienne Marcel tarafına doğru yürürseniz karşınıza sağlı sollu birkaç sex shop ve bu tarz kulüp çıkacaktır. Aile konaklaması düşünürseniz, bunu göz önüne almanız iyi olabilir.
Gerçi bu sex shop’lar Pigalle‘dekiler kadar büyük değiller ama eğer çocuklu aile iseniz sorun olabilir; yoksa sokakların güvenli olmaması gibi bir problem yok. Hele ki daha kuzeye, Türk Mahallesi tarafına doğru devam ederseniz sokakta hayat kadınlarına rastlama olasılığınız var. Forum des Halles‘in kuzey taraflarına, en azından Rue Saint Denis’nin kuzeyine çok çıkmamanızı söyleyebilirim. Tabii bu söylediğim sadece çocuklu aileler için, yoksa sokakta kimsenin kimseyi rahatsız ettiği yok. Ben hiçbir zaman buralarda dolaşırken en ufak bir olumsuzlukla karşılaşmadım. Herkes kendi dünyasında yaşıyor. Günah isteyene günah, sevap isteyene sevap; Paris böyle bir yer…
Bir diğer dikkat etmeniz gereken konu da bu bölgenin gece-gündüz hareketli olması nedeniyle huzur ve sükunet arayanlar için gece konaklamada biraz gürültülü bir bölge olabileceğini baştan kabul etmek gerektiği… O yüzden küçük çocuklu aileyseniz ya da gece geç saatlere kadar süren hareketlilik sizi rahatsız ederse bu bölgeyi tercih etmemelisiniz. Kimi zaman da Châtelet kalabalığı sevimsiz bir hal alabiliyor. Bazı uzak banliyölerden, Öteki Paris‘ten gelen tuhaf bir kalabalık, farklı bir Paris profili çizebiliyor. Tipik metropol sorunları diyelim…
Sonuçta Châtelet güzel yerdir. Yeme içme konusunda çok bir şey söylemediğimin farkındayım; Pizza Eno kapanalı beri o tarafta yemek yemekten çok, bu civardaysam Marais Bölgesi‘ndeki kafe ve restoranları tercih ediyorum ama siz bana bakmayın, Châtelet’nin neredeyse her köşesinde birbirinden güzel yeme içme mekanları var; hangisine giderseniz gidin memnun kalacağınızdan eminim; hatta beğendiklerinizi bizlerle paylaşırsanız her zaman sevinirim.
Çünkü hayat paylaştıkça güzel…
Keyifli geziler, keyifli keşifler.
Adres: Châtelet, 75001 Paris
