14 Temmuz Fransız Ulusal Bayramı – 14 Juillet La Fête Nationale Française

(Son Güncelleme: 05.03.2024) Bu yazıda sizlere 14 Temmuz 1789 Fransız Devrimi’nin yıl dönümü olarak kutlanan 14 Temmuz Fransız Ulusal Bayramı‘ndan söz etmek istiyorum. Fransız Devrimi’nin dünya tarihi için önemi başlı başına bir yazı konusu ama ben bu yazıda sizlere, o gün Paris’te olacakları nasıl bir gün bekliyor, bu konuda bilgiler paylaşmayı amaçlıyorum. Türkiye’deki karşılığı 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı olarak düşünebileceğiniz 14 Temmuz Ulusal Bayramı‘nın yıl dönümü kutlamaları çerçevesinde her yıl Champs-Elysées‘de bir resmi geçit töreni düzenleniyor. Törenler saat 10:00’da Zafer Takı‘nda başlıyor ve Concorde Meydanı‘nda son buluyor. 

Fransa Devlet Başkanı Zafer Takı‘ndan başlayarak Concorde Meydanı‘na kadar arabayla tüm Champs-Elysées‘yi geçerek halkı selamlıyor ve sonra da Concorde Meydanı‘ndaki tören alanında geçit törenini izliyor. Tanklar, toplar, tüfekler; artık askeri anlamda aklınıza ne gelirse önünüzden akıp gidiyor; Devlet Başkanı’nın önünden geçip görevlerini tamamlamış oluyorlar. Jetlerin havadan selamı; paraşüt birlikleri, itfaiyeciler, polisler süslü tören kıyafetleri ile ortamı şenlendiriyorlar. Hatta onca ağır silahlı askeri aracı bir arada görünce “acaba darbe mi oldu?” diye düşünmeden edemiyor insan 🙂 Bu program yaklaşık 12:00 gibi bitiyor. Bu arada, 14 Temmuz’da törenler nediyle Zafer Takı‘nın öğleden sonraya kadar ziyarete kapalı olduğunu unutmayın lütfen.

Günün eğlenceli bir başka etkinliği de Paris İtfaiyesi‘nin düzenlediği balolar. Amerikan deniz piyadeleri Amerika’da nasıl “havalı” bir konumdaysa Fransa’da da Fransız İtfaiyesi ve itfaiye erleri aynı itibarı görüyorlar, -özellikle- genç kızların hayallerini süslüyorlar. O yüzden bu balolara epey bir ilgi gösteriliyor 🙂 Detaylar belirlendiğinde itfaiye balosu programı bu linkte yayınlanıyor.

Ayrıca akşam 21:00’de Eyfel Kulesi‘nin orada, Champ de Mars‘ta bir konser veriliyor ve ardından gece 23:00‘te muhteşem bir havai fişek gösterisi yapılıyor. 14 Temmuz güzel bir havaya denk gelirse şahane bir şov oluyor. Bu havai fişek gösterisini izlemek için en ideal yerler Champ de Mars, Trocadéro, Bir-Hakeim Köprüsü, Bateaux Parisiens iskelesi, Place de l’Alma gibi lokasyonlar olabilir. Tabii bu saydığım yerlerin hepsi çok kalabalık olacaktır ama inanın bu şovu izlemek için her şeye değiyor. Kalabalığın bir kısmı Paris’in Öteki Yüzü‘nü yansıtan insanlardan da olabilir, hazırlıklı olun… Bir de akşamki havai fişek gösterisi ve konsere hazırlık için Eyfel Kulesi‘nin o gün 14:00’ten sonra ziyarete kapanacağını da hesaba katın lütfen.

Uluslararası kamuoyunda Bastille Day (bastiy dey) olarak geçen bu önemli gün, 1789’da Bastille‘deki hapisaneye yapılan baskınla mahkumların kurtarılmasının ardından, krallık rejiminin yıkılıp cumhuriyetin ilan edilmesi ile gelişen sürecin kırılma noktası olarak kabul ediliyor ve aslında 14 Temmuz, iktidarın soyluların elinden burjuvanın eline geçmesinde tarihi bir günü temsil ediyor. Burjuvanın gücü soyluların elinden almak için halkın isyanından yararlanması/yönlendirmesi olarak da değerlendirilebilecek bu önemli günün ardından sıradan halkın en büyük kazanımı “İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirisi“nin yayınlanması olmuştur sanırım.

Elbette ki böylesi “turistik içerikli” bir yazıda Fransız Devrimi’nin sosyolojik boyutunu değerlendirmeye kalkışacak değilim 😉 Bu konuda internette epey bir kaynak bulabilirsiniz. Kısaca 14 Temmuz günümüz Fransa’sının bel kemiğini oluşturduğu için ulusal bayram olarak kutlandığını bilmek bu yazı için yeterli olacaktır. Yine de şunu belirtmeden geçmek istemiyorum; Fransız Devrimi’nin gerçekleşmesinden sonra her şey güllük gülistanlık ilerlememiş, günümüze kadar birkaç kez Cumhuriyet Rejimi ile Krallık Yönetimi arasında git-geller yaşanmış. Yani “devrim yaptık, bitti” ile olmamış o işler. Kurulan yeni rejimi korumak için karşı cephe tarafından sürekli bir tehdit altında olduğunuzu da bilmeniz gerekiyor. Fransa bugünkü rejimini 1958’deki 5. Cumhuriyet ile sağlamış. O günden bugüne kadar da herhangi bir aksilik olmamış gibi gözüküyor.

İlk kez, Paris’e ilk yerleştiğim 2012 yılının 14 Temmuz’unda, Champs-Elysées‘deki bu geçit törenini izlemek için oraya gittiğimde şok geçirmiştim. Bizde artık küçümsenen “Sovyet kalıntısı” gibi görülmeye başlanıp değersizleştirilen askeri geçit törenleri, 21. yüzyılda Paris’in göbeğinde hem de oldukça havalı bir şekilde yapılıyordu. Caddenin çevresi o kadar kalabalıktı ki, önlere geçmem mümkün olmadı. Hatta merdiven getirip, getirdiği merdivene çıkarak fotoğraf çeken insanları görünce “seneye ben de mi böyle bir şey yapsam?” diye düşünmeden edemedim 🙂 Ama sonraki yıllarda bu kez geçit törenini izlemeye üşendim, o kalabalığa karışmak gözümde büyüdü.

Onun yerine Champs-Elysées üzerinde uçan uçakların oraya ulaşmadan önce evimin -neredeyse- önünden geçişini izlemek de bir o kadar keyifli olmuştu 🙂 Paris La Défense üzerinden geçip giden uçağın bir-iki dakika sonra televizyon ekranlarında yayınlandığını görmek de insana çocukça bir zevk veriyor. Hem de televizyonda töreni tüm detaylarıyla izliyor, herhangi bir şeyi kaçırmamış oluyorsunuz 🙂

Ayrıca 14 Temmuz’da Louvre Müzesi ücretsiz olarak gezilebiliyor. Her zaman ücretsiz gezilen ve Fransız Devrimi’nin izlerini bulabileceğiniz bir başka müze de Musée Carnavalet olacaktır… Paraya kıyarsanız üzerine bir de Conciergerie‘yi de gezdiniz mi bu önemli günde konsepte uygun olarak müze turunuzu tamamlamış olacaksınız.

14 Temmuz Paris’te olağan dışı bir gündür ama 1 Mayıs İşçi Bayramı, 25 Aralık Noel tatili ve 1 Ocak yılbaşı sabahı gibi her yerin kapalı olduğu bir gün değildir. Sadece resmi daireler ve plaza çalışanlarının çoğu için tatildir. Günlük hayat normal seyrinde devam eder, önemli müzelerin çoğu açıktır… 14 Temmuz’da açık olan müzelerin listesini bu linkten görebilirsiniz.

Paris’e ilk gelişiniz 14 Temmuz’a denk geliyorsa Champs-Elysées‘de, daha sonraki gelişinizse televizyon başında törenleri izleyebilirsiniz. Yukarıda saydığım etkinliklerden birine katılmanız da Paris gezinizde hoş bir deneyim olabilir. Benden söylemesi…

İyi bayramlar…