(Son Güncelleme: 01.04.2024) Paris sokaklarında sabahtan akşama kadar gezip tozması güzel de olmadık zamanlarda gelen tuvalet ihtiyacı için bir çözüm bulmak da önemli bir konu haliyle. Paris Şehir Tuvaletleri konusunda bir yazı yazmak bana da tuhaf geliyor ama madem ki Pariste.Net bu şehirle ilgili her tür bilginin paylaşıldığı bir Paris Rehberi ve madem ki tuvalet ihtiyacı ayırım yapmaksızın herkesin ortak noktası, o halde Paris’te bu ihtiyacı karşılamanın en pratik yolu nedir, bu kez de bu konuya gelsin sıra…
Belki fark etmişsinizdir, belki fark etmemişsinizdir ama Paris’in pek çok yerinde Paris Belediyesi tarafından yerleştirilmiş Paris şehir tuvaletleri mevcut. Bu tam otomatik tuvalet kabinleri şehrin 435 farklı noktasında mevcut, 7/24 hizmet veriyor ve hepsi ücretsiz.
İlk olarak 1980’lerde uygulanmaya başlanan sistem, ilk başlarda paralıyken 2006’dan itibaren ücretsiz olmuş. 2009’dan itibaren de tüm kabinler yenilenmiş, daha çevreci daha çağdaş bir görünüm kazanmış. Örneğin tuvaletlerde yağmur suyundan yararlanılacak bir sistem geliştirilmiş.
Paris Şehir Tuvaletleri dikdörtgen kabin şeklinde olup, iki tarafı yuvarlak biçimde tasarlanmış. Yuvarlağın bir tarafı kapı, diğer tarafında da musluk var. Yan tarafta da büyük bir Paris haritası mevcut. Bazı tuvaletlerin arka tarafındaysa pisuvar olabiliyor.
Dilerseniz Paris şehir tuvaletlerinin nasıl kullanıldığı konusunda kısaca bilgi vermeye çalışayım: Evet, bu tuvaletleri kullanmak için belirli noktalara dikkat etmeniz gerekiyor, çünkü bu kabinler yarı otomatik çalışan özel bir sistemle tasarlanmışlar.
Öncelikle tuvalet kabininin boş olup olmadığını anlamak için kapısında bulunan ışığa bakmanız gerekiyor. Yeşil ışık boş olduğunu, turuncu ışık kullanımda olduğunu, kırmızı ışık devre dışı yani bozuk olduğunu, mavi ışıksa tuvaletin şu an otomatik olarak kendini temizlediğini gösteriyor.
Eğer yeşil ışık yanıyorsa, yanan ışığın olduğu düğmeye basıyorsunuz ve kapı açılıyor. İçeri girdiğinizde Paris Şehir Tuvaletleri sizinle Fransızca olarak konuşmaya başlıyor 🙂 Önce içeride, sağdaki kapatma düğmesine basmanız gerekiyor ki kapı kapansın. Merak etmeyin, kapı kapandığında otomatik olarak kilitleniyor ve dışarıdaki turuncu ışık devreye giriyor. Tuvaletinizi yaptıktan sonra tuvaletin az su ya da çok su kullanılarak temizlenmesi için ilgili sifon düğmesine basıyorsunuz. Bastığınız anda sifon çalışmayacaktır, endişe etmeyin, çünkü temizleme işlemi siz dışarı çıktıktan sonra başlayacak. Bizim tuvalet yine dile geliyor ve sifon seçiminiz hakkında size Fransızca olarak bilgi veriyor. İşte diyor ki “az su ya da çok su kullanılmasını tercih ettiniz, dilerseniz tercihinizi değiştirebilirsiniz”…
Sonra lavaboya geçiyorsunuz. Soldan sırayla otomatik sabun akması için elinizi uzatıyorsunuz -kaldıysa- sabun akıyor, sonra elinizi az sağa kaydırınca musluktan su akıyor ve ellerinizi yıkıyorsunuz, biraz sağa kayınca da kurutma makinesi devreye giriyor.
İşiniz bitince yine kapının oradaki açma düğmesine basıyorsunuz ve siz dışarı çıktıktan sonra kapı kapanıyor; tuvalet kendi kendini temizlemeye başlıyor.
Burada dikkat edilmesi gereken önemli bir konu var: Sakın içeriden biri çıktıktan hemen sonra içeri girmeyin ya da sizden sonra, yanınızdaki kişinin hemen içeri girmesine izin vermeyin. Çünkü Paris Şehir Tuvaletleri, biri içeriden çıktıktan sonra kapıyı kapatarak otomatik olarak klozeti ve yerleri bol suyla temizleme mantığıyla çalışıyor. Dolayısıyla tuvaletin kendini temizleme işlemine izin vermeden içeri girdiğinizde sistem duruyor, siz de tuvaletin bozuk olduğunu düşünüyorsunuz. Oysa ki bu temizlik için dışarıda beklenmesi gerekiyor. Temizlik esnasında mavi ışık yanıyor, bitince de yeşil ışık yanıyor; işte tuvalet o zaman kullanıma hazır.
Ayrıca içeriye iki kişi birden girilmemesi gerekiyor. Sistem bunu algılıyor mu bilmiyorum, çünkü hiç iki kişi girmeyi denemedim 🙂 Tabii siz küçük çocuğunuza eşlik etmek için girebilirsiniz. Bir de içeride maksimum kalma süresi 20 dakika; sanıyorum bu sürenin sonunda kapı -güvenlik nedeniyle- otomatik açılıyor. İçerisinin engellilerin kullanımına uygun şekilde tasarlandığını da söylemek isterim.
Bu hizmet gerçekten çok yararlı. Kadınlar için hijyen konusu biraz daha önemli olsa da erkekler için durum tabii daha avantajlı. Yine de bugüne kadar Paris Şehir Tuvaletlerinin büyük çoğunlukla pis olduğunu ama yine de iş gördüğünü söyleyebilirim. Ne var ki karşılaşabileceğiniz tatsız manzaralar belediyenin değil, tuvalet kullanmayı bilmeyen insan görünümlü yaşam formlarının suçu. Tabii keşke eskiden Amsterdam‘ın pek çok köşesinde gördüğümüz gibi sokak pisuvarları Paris’te de olsa ama bu tür pisuvarlar sadece Paris Plages – Paris Plajları gibi özel etkinliklerde kuruluyor. Bir kere de Pigalle ile Place de Clichy arasında aşağıda fotoğrafını gördüğünüz sokak pisuvarını görmüştüm ama her ne kadar ekolojik olsa da biraz fazla ortalıkta gibi geldi bana 🙂 Zaten sonra kaldırdılar.
Eğer sokakta dolaşırken akıllı telefonlarınızın internetini kullanma şansınız varsa cep telefonları için şehir tuvaletlerinin yerini gösteren aplikasyon bile var.
Bir de Paris şehir tuvaletlerinde, hatta Paris’teki pek çok umuma açık tuvalette klozet kapağı olmadığını hatırlatmam gerekiyor. Her ne kadar sürekli olarak temizleniyor olsa da yanınızda bir klozet kağıdı ya da ıslak mendille dolaşsanız içiniz daha rahat olur. Zaten bir de Paris’te, daha doğrusu neredeyse tüm “Batılı” ülkelerde “taharet musluğu” olmadığını da biliyorsunuzdur. Islak mendil bu konuda da işinize yarayacaktır.
Paris’te -her ne kadar- pek çok köşede bu halk tuvaletlerinden bulunsa da eğer çevrenizde bulamazsanız ve işiniz acilse kafe ve restoranların tuvaletlerini kullanabilirsiniz. Aksi belirtilmedikçe bu konuda bir sorun yok ama bazı yerlerde “sadece müşterilere aittir” yazabiliyor ya da bazı yerlerde yanınızda bozuk para bulundurmanız gerekebiliyor. Hatta birkaç kere de garsondan “marka” alıp tuvalete öyle girilebildiğini görmüştüm.
Tabii Starbucks, Mc Donald’s gibi “umumi tuvalet” gibi kullanılan mekanlar da mevcut. Onlar da aşırı kullanım karşısında çözümü şifreli kapılarda buluyorlar bazen. Lüksemburg Bahçesi ve Tuileries Bahçesi gibi parklarda da paralı tuvaletler mevcut. Seine Nehri boyunca yürüyüş yapabileceğiniz Parc Rives de Seine‘deyse bir-iki tane ücretsiz bir tuvalet bulunuyor.
Peki tuvalete bir zamanlar neden “100 numara” dendiğini biliyor musunuz? Bir zamanlar Fransa’da özellikle otellerde (ya da belki de apartmanlarda da) dairelerin ve odaların kapılarında numaralar yazarken katlardaki tuvaletler “00” ile gösterilirmiş ve “numarasız” anlamında “Sans Numéro” olarak adlandırılırmış. Sanıyorum bu “Sans (san)” dilimize yanlış geçmiş ve sesteş olan “yüz numara” yani “Cent Numéro” olarak çevrilmiş. Dolayısıyla “numarasız” değil “yüz numara” olarak söyleyegelmişiz…
Evet bu yazı biraz tuhaf bir konu oldu ama hayatın bir gerçeği ve eminim bu bilgiler Paris sokaklarında kıyı köşe dolaşırken işinize yarayacaktır… Unutmadan, bir de Paris Şehir Tuvaletleri nerededir diye soracak olursanız, yerlerini gösteren interaktif haritayı aşağıdaki linkte bulabilirsiniz.
Keyifli geziler, keyifli keşifler.
Web Adresi: https://www.paris.fr/pages/les-sanisettes-2396