(Son Güncelleme: 07.06.2025) Paris’in etrafını çepeçevre saran bir çevre yolu vardır ve bu çevre yolunun adı Boulevard Périphérique, kısaca Périphérique (periferik ya da peğifeğik) olarak geçer ve Türkçeye çevre yolu olarak çevirebiliriz. Bu çevre yolunun önemi sadece ulaşımı kolaylaştırmasından değil, aynı zamanda resmi anlamda Paris il sınırlarının çerçevesini çizmesinden kaynaklanır.
Yani bizim bildiğimiz anlamda Paris çok daha geniş bir alanı kapsıyorken, Parisliler için gerçek Paris bu periferiğin içinde kalır ve kimi Parisliler periferik dışına adım atmadan yaşama takıntısına sahiptirler; zira Boulevard Périphérique’in dışında kalan her yer “banlieu (banliyö)” olarak geçer. Geçerdi demek daha doğru olacaktır çünkü Grand Paris projesinin hayata geçmesiyle birlikte bu konu tarihe karışacak; belki hemen değil ama tarih içinde zamanla gerçekleşecek. Bunun nedenini Arrondissement Nedir? yazısında bulabilirsiniz.
Bu nedenle Paris 105 kilometrekarelik yüzölçümüyle diğer dünya metropollerine göre çok daha küçüktür. İstanbul’un 5.343 kilometrekare, Londra’nınsa 1.572 kilometrekare olduğunu göz önüne alırsanız ne demek istediğimi daha iyi anlayabilirsiniz. Elbette Paris yakın banliyöleriyle bir bütün halindedir ancak resmi işlemlerde bu banliyöler farklı departmanlara bağlı olduğu için örneğin araç plakaları, posta kodları farklılık gösterir.
Yıllardır yürütülen çalışmalar sonucunda 1 Ocak 2016 tarihinden itibaren Paris, çevresindeki üç departmanla birleştirilerek Grand Paris olarak tam 7 kat büyütüldü. Böylece yepyeni bir idari yapıya kavuşturulması amaçlanıyor; zira o tarihe kadar devam eden sistemde Paris küçücük bir alan içine hapsolmuş durumda olduğu rahatlıkla görülebilir…
İlk bölümü 1966’da tamamlanan ve 1973’te artık Paris’i çepeçevre saran bir otoyola dönüşen periferik, yapıldığı günden beri Parislilerin hayatını hem kolaylaştıran, hem de canından bezdiren bir çevre yolu olmuş 🙂 Bir turist olarak vaktinizi genelde periferik içinde geçireceğiniz için siz, şehirdeki trafik problemini o kadar yakından hissetmezsiniz. Olsa olsa karşılaşacağınız manzara Bağdat Caddesi’ndeki ya da Nişantaşı’ndaki trafik sıkışıklığına benzer bir manzara olacaktır.
Oysa yıllar önce bir keresinde, Paris’in güneyinde Loire Vadisi Şatoları Turu yapmak için kiralık arabayla yola çıktığımız ilk periferik deneyimim, bir Cuma akşamına denk düşmüş, şehir dışına çıkmaya çalışırken karşılaştığım trafik manzarası karşısında şok olmuştum 🙂 Zaten yollar karmakarışık, bir de üzerine Cuma trafiği eklenince İstanbul’un köprü trafiğini mumla aradığımı itiraf etmeliyim; bizde en azından köprüyü geçerken bir Boğaz havası alırsın, burada o da yok 🙂 O nedenle Paris’te çok mecbur olmadıkça arabayla sokağa çıkmamanızı, paşa paşa metroya, RER‘e binmenizi, bir yerden bir yere toplu taşımayla gitmenizi öneririm… Dilerseniz bu konuda Paris’te Araba Kullanmak ve Paris’te Otopark yazılarını okuyabilirsiniz.
Periferik toplamda 35 kilometrelik bir daire oluşturuyor ve 34 tane giriş/çıkış mevcut; her bir giriş/çıkış noktası “porte” yani kapı olarak anılıyor; zaten metro haritalarında “porte” kelimesine bolca rastlarsınız; başında “porte” yazan istasyonlar bilin ki sizi periferiğin bir ucuna çıkaracaktır.
Paris’te konaklama için otel ararken periferik civarında bir yer seçerseniz gürültüden rahatsız olma olasılığınız var ama araba kiralayıp şehir dışına çıkacaksanız da büyük kolaylık olabilir. Aynı şekilde Paris’te ev satın alma ya da ev kiralama konusunda da belirleyici bir unsur olabilir.
Periferikten bahsederken İç Periferik (périphérique interieur) ve Dış Periferik (périphérique exterieur) kavramlarından söz edilebilir. Ben ilk zamanlar bunların Paris’in çevresini saran iki çevre yolunun adları sanıyordum ama bizim komik Fransızlar iç periferik derken Boulevard Périphérique’in saat yönünde dönen kısmını, dış periferik derken de aynı periferiğin saat yönünün tersine dönen akışını kastediyorlarmış 🙂 Yani biri sağa doğru akan trafiği, diğeriyse sola doğru akan trafiği tarif etmek için kullanılıyor; mesele aslında bu kadar basit ama dediğim gibi Fransızlar basit şeyleri karmaşıklaştırmaktan büyük zevk alıyorlar 🙂
Periferikte hız limiti 50 km, Paris içinde de 30 km! Elbette ki her yerde hız kontrol kameraları mevcut. Bazen hava kirliliğini azaltmak amacıyla hız limitinin daha da düşürülmesi gerektiğine dair uyarılar panolarda yer alıyor, bu konuda dikkatli olmanızı öneririm. Bir de unutmadan; periferik boyunca neredeyse hiç emniyet şeridi yok; bu da olası kaza ve arıza durumlarında mevcut trafiğin çok daha feci bir hal almasına neden oluyor.
Yazının kapak fotoğrafındaki haritada siyah renkle gördüğünüz halka Paris’in çevreleyen Boulevard Périphérique; Paris’in 20 arrondissement‘ı bu periferik içinde kalıyor.
Unutmadan söyleyeyim, Paris’in batısındaki Boulogne Ormanı ve doğusundaki Vincennes Ormanı periferik dışında olmasına rağmen Paris içi sayılıyor; sanıyorum kişi başına düşen yeşil alan ortalamasını yükseltmek için böyle bir yola başvurmuşlar…
Bir de daha dışarıda bulunan A86 halkası mevcut; o da başka bir yazının konusu…
Keyifli geziler, keyifli keşifler.
İlgili Yazılar: