Port de l’Arsenal – Bassin de l’Arsenal

(Son Güncelleme: 03.03.2024) Paris’in hazineleri bitmek bilmiyor. Öyle ki bu hazineler hep ulu orta yerlerde olduğu halde, başka şeylere odaklandığımızdan mıdır, yoksa odaklanacak çok fazla şey olduğundan mıdır nedir, bazen gözden kaçabiliyor. Ama biz hep birlikte Paris’in altını üstüne getirmeye devam ediyoruz ve bu yazıda yine o hazinelerden birini, Paris’i deniz kenarında bir liman kenti gibi hissetmemizi sağlayacak olan Port de l’Arsenal’i tanıyoruz hep birlikte.

Port de l’Arsenal (por dö larsenal ya da poğ dö lağsenal) yerine Arsenal Limanı da diyebiliriz ama peki Arsenal’in kelime anlamı nereden geliyor? Hemen izah etmeye çalışayım; Arsenal mühimmat deposu ya da daha Türkçe bir tabirle askeri malzeme deposu demek ve tahmin edeceğiniz üzere burası eskiden bir askeri malzeme deposu olarak kullanıyormuş ki bu “bir zamanlar” dediğim 14. yüzyıla denk geliyor ama o zamanlar burada bu liman yok. Limanın yapılması 19. yüzyılı buluyor.

19. yüzyılda Seine Nehri‘ni Bassin de la Villette üzerinden Canal de l’Ourcq ile birleştiren Canal Saint Martin – Saint Martin Kanalı projesinin hayata geçirilmesiyle burası mavna trafiğine açılıyor ve o dönem önemli bir yükleme boşaltma limanı olarak ticari önem kazanıyor ve bu özelliğini 1980’lerin başına kadar koruyor. 80’lerin başında Port de l’Arsenal Paris Belediyesi tarafından özel teknelerin barınacağı bir liman haline getiriliyor ve çevre düzenlemesi ona göre bir park ve rekreasyon alanı olarak yeniden yapılıyor ve günümüzdeki şeklini alıyor.

Artık burası küçük teknelerin barındığı bir barınak, Paris Canal ve Canauxrama gibi Saint Martin Kanalı gezi teknelerin kalkış ve varış durağı olmanın yanında park, bahçe, restoran gibi seçeneklerin bulunduğu bir cazibe merkezi olma özelliğine sahip ve bizim de Paris gezisinde keşfetmemiz gereken çok hoş bir mekan. Öyle ki burada hava güzelken tek başına rahatlıkla üstsüz güneşlenen kadınlar görebilirsiniz. Marifet olan şehrin ortasında üstsüz olarak güneşlenmek değil, bu şekilde güneşlenirken kimse tarafından rahatsız edilmeyen bir yaşam ortamının sağlanmış olması bence.

Bastille Meydanı‘nda Bastille Opérası‘nı karşınıza aldığınızda sağ tarafta bulunan Arsenal Limanı’na, hemen operanın karşında bulunan yokuştan iniliyor. Bir diğer giriş de Seine Nehri tarafında ama ben güzergâh olarak buradan başlamayı seviyorum, gelin sizinle de öyle yapalım, yokuştan aşağı inerek yavaş yavaş liman atmosferine kendimizi bırakalım.

Aşağı indiğinizde sağ tarafta M1 metro hattının Bastille istasyonunu göreceksiniz. Normalde yerin altından giden bu hat Bastille istasyonunda Port de l’Arsenal’in üzerinden çelik köprüyle geçiyor. Bu özelliğiyle ve istasyondaki bazı seramikleri nedeniyle Paris’te görülmesi gereken istasyonlardan biri olan Bastille‘den geçen metroları limandan izlemek de ayrı bir keyif. Bir yandan da sol taraftaki güzel bir deniz ürünleri restoranı olan Le Grand Bleu‘yü de ihmal etmemek gerek.

Port de l’Arsenal’in bir diğer adı da Bassin de l’Arsenal olarak geçiyor; “bassin”i gölet olarak çevirebiliriz ve burası 600 metre uzunluğunda yapay bir gölet aslında. Hatta öyle ki Seine Nehri‘nden de 3 metre yukarıda! Buradan Seine Nehri‘ne geçmek için kullanılan ve katlı su havuzu görevi gören écluse (eklüz) ise ayrı bir hoşluk. Bazen şansınıza buradan bir teknenin geçişine denk gelirseniz izlemesi çok keyifli oluyor. Benzer şekilde bu kat havuzlarından Saint Martin Kanalı‘nda da bolca mevcut.

Ecluse‘ün olduğu taraftaki köprünün üzerindense M5 metro hattı geçiyor ve hemen buradaki istasyon Quai de la Rapée nedense benim hiç kullanmadığım bir durak. Doğrusu M5’e pek binmiyorum ama yine bu köprünün altındayken üzerinizden metro vagonlarının geçişini izlemek bana çocukça bir haz veriyor. Çocukken Ayrılıkçeşme’deki köprünün altından otobüsle geçerken üzerimizden geçen banliyö trenlerini hatırlıyorum. Hoş, şimdi Marmaray’ın yapılmasıyla o tren sesleri yine geri geldi, Kadıköy’de de benzer bir duyguyu yaşamaya devam ediyorum  yani 🙂 Her neyse, biz Paris’e dönelim: bu noktadan sonraysa Seine Nehri başlıyor zaten. Sakın buradan çıkıp sağa döneyim demeyin, çünkü kendinizi kaptırır, alır başınızı gidersiniz 🙂

Yo hayır takılıyorum; demem o ki bu noktadan sağa doğru yürüyüşünüze devam ederseniz artık o Port de l’Arsenal gezisi olmaktan çıkar, Seine Nehri kıyısı boyunca Parc Rives de Seine yürüyüşü olur; gücünüz kuvvetiniz, haliniz ve azminiz varsa uzun ve şahane bir yürüyüş güzergâhı sizi bekliyor 😉 Eğer hava güzelse burada piknik yapanlara, cüretkâr bir şeklide güneşlenenlere, kitap okuyanlara; kısacası hayatın tadını çıkaran insanlara rastlayacaksınız ki burası -görece- az turist olan bir kısım. Ardından Saint-Louis Adası‘nın arka tarafına, sonra da Les Nautes Café-Bar‘ın oradan Marais Bölgesi‘nin alt taraflarına çıkıyorsunuz, sonrası yine gezmek yine mutlu olmak… Bir de hemen yan taraftaki Pavillon de l’Arsenal‘i atlamamak gerek.

Port de l’Arsenal’in diğer tarafını da yürümek isteyebilirsiniz ama öbür uca gittiğinizde buradaki merdivenlerin kapısı -çoğu zaman- kapalı oluyor. Anladığım kadarıyla bu merdivenler limanda tekneleri olanların kullanımına ayrılmış, biraz da onların güvenliği için kilitli tutuluyor. Yani demem o ki en sonra kadar yürürseniz, gerisin geriye bütün yolu dönmeniz gerekiyor. Hayır ben yaptım da oradan biliyorum 🙂 Limanın üzerindeki köprü ise 4. ve 12. arrondissement‘ları birbirine bağlıyor. Her iki kıyıda da hem güzel hem de çirkin binalar var. Tarihi binalar güzel, betonarme binalar çirkin tabii ama hiçbir şey bu mütevazı limanın güzelliğine gölge düşürmüyor.

Burası bana Londra’da çok sevdiğim restoran Dickens Inn’in bulunduğu Saint Katharine Docks’u hatırlattığı için ayrıca seviyorum. Gerçi o kadar güzel değil ama o liman Londra’daysa bu liman da Paris’te; suysa su, tekneyse tekne, martıysa martı 🙂

Port de l’Arsenal’i gezdikten sonra civarda yapacak bir çok şey var. Bunun için Bastille Meydanı ve özellikle Marais Bölgesi yazılarını okumanızda yarar var. Bir de bu bölgeden yaptığım canlı yayını aşağıdaki videodan izleyerek Arsenal Limanı ve çevresi hakkında fikir edinebilirsiniz:

Keyifli geziler, keyifli keşifler

Adres: Bastille, 75004 Paris