Andre Citroen Parkı – Parc André-Citroën

(Son Güncelleme: 03.03.2024) İnsanlar nefes alsın, huzurlu ve mutlu yaşasınlar diye Paris’in dört köşesinde irili ufaklı pek çok park bulunuyor. Toplasanız Üsküdar’la Beşiktaş’ın birleşimi kadar büyüklüğe sahip bir şehir olan Paris’teki sayısız parklardan biri olan Andre Citroen Parkı – Parc André-Citroën de 14 hektarı kaplayan alanıyla bu parkların en büyüklerinden biri olma özelliğini taşıyor. Şehir merkezine yukarıdan baktığınızda taş yığını gibi görünebiliyor ama şehrin içinde dolaşırken ne kadar yeşil bir şehir olduğunu anlıyorsunuz. Andre Citroen Parkı da bunun kanıtlarından biri.

Paris’in güney batı tarafında, 15 arrondissement‘da bulunan Andre Citroen Parkı’na ilk gidişim Ağustos 2016’da Paris’i gökyüzünden, bir balonun sepetinden seyretmek üzere Ballon de Paris‘e binmek için Javel tarafına gittiğim gün oldu. Ballon de Paris bu parkın tam ortasında bulunuyor.

Javel, 1850’lerin öncesinde Paris henüz sadece 12 arrondissement‘lı bir şehirken “şehir dışı” sayılan bir köymüş! Paris’in arrondissement sayısı 20’ye çıkarılınca da “şehir merkezi” oluvermiş. Tıpkı şimdi Grand Paris projesi kapsamında Paris’in metropolitan alanının büyütülmesi gibi… Yani şimdi şehir dışı sayılan périphérique çevresi de birkaç yıl içinde şehir merkezi olarak algılanacak. İstanbul, Londra gibi şehirlerin yıllar önce yaşadığı bu gelişimi Paris daha yeni yeni yaşıyor…

Parkın adı tahmin edeceğiniz gibi Citroën’in kurucusu André Citroën‘den geliyor. Peki neden bu ismi almış? Şöyle ki; buraya 1915‘te André Citroën tarafından bir fabrika kurulmuş. Önceleri Birinci Dünya Savaşı için mühimmat üreten fabrika, savaşın bitmesiyle otomobil üretimine başlamış. Yani burası bir zamanlar Citroën’in üretildiği eski fabrika arazisi. Sahi, İstanbul’da eski otomobil fabrikaların arazilerine günümüzde ne yapıyorlar?

Citroën fabrikası 1972 yılında taşınınca bir süre yönetim merkezi olarak kullanılmaya devam edilmiş ama 1982’de yönetim merkezi de taşınınca burası yıllarca boş arazi olarak kalmış. 1988 yılında bu arazinin park yapılmasına karar verilmiş ve yine yıllarca süren çalışmalar sonucunda park 1992 yılında park kullanıma açılmış. Bu arada küçük bir Fransızca bilgisi vereyim: Citroën’in “ë”si üzerindeki iki nokta ne işe yarıyor biliyor musunuz? Her şeyden  önce bu Fransızlar “e” harfına “e” diyememiş de “ö” diyerek işe başlamışlar 🙂 Sonra da binbir türlü aksan işaretiyle “ö”yü “e” okumaya çalışıp duruyorlar 🙂 Biliyorsunuz é var, è var bir de ê var, üçü de “e” okunuyor ve kuralları belli. Ama “en” yazdığınız zaman bu “an” okunuyor, oradaki “e”yi “ö” değil de “e” okuyabilmek içinse e’nin üzerine iki nokta koyarak “ë” yapmak zorunda kalmışlar; mesele kısaca bu 🙂

Paris şehir merkezinde 14 hektarlık, bu kadar değerli bir arazinin ticari rant kaynağı olarak görülmeyip de yaşam kaynağı olarak değerlendirilmiş olması takdire şayan bir durum. İsteseler buraya süper lüks bir konut ya da otel projesi yapıp milyarlarca euro rant sağlayabilirlermiş ama onlar insanların nefes almasını, yaşam kalitesinin yükseltilmesini paradan daha değerli bulmuşlar.

Andre Citroen Parkı – Parc André-Citroën’nin Tuileries Bahçesi, Lüksemburg Bahçesi, Buttes-Chaumont Parkı ya da Parc Monceau gibi 19. yüzyıl Paris parkları havası yok, daha çok Parc de la Villette, Parc de Bercy, Parc de Belleville gibi fazlasıyla çağdaş bir çizgisi var. Yeşil her zaman iyidir tabii ama açıkçası yeni dönem parklarının en büyük sorunu şu ki park içindeki yapılar ve mimari uygulamalar zaman içinde eskidikçe, yıllar malzemeleri yıprattıkça ortaya çıkan görüntü o kadar büyüleyici olmayabiliyor. Yine de yüzünüzü Seine Nehri‘ne doğru verdiğinizde sağ tarafta bulunan rampalardan birinden çıkıp köprü şeklinde düzenlenmiş yürüme yolunda yürüyüş yapmak keyifli olabilir. Parkın en gölgelik alanları da bu taraflar zaten.

Yine de yeşil ruha huzur veriyor ve parkta ağırlıklı olarak kullanılan su ve su kanalları teması ortama ferahlık katıyor. Andre Citroen Parkı’nın en ilgi çekici yapısı, parkın doğu tarafındaki girişinde bulunan iki dev sera. Tuileries Bahçesi‘ndeki Orangerie Müzesi ve Jeu de Paume Müzesi‘nin cam versiyonunu çağrıştıran bu iki yapı, nadir bulunan tropik ağaçların bulunduğu dev cam seralar olarak tasarlanmış. Çok güzel görünüyorlar ama biz gittiğimizde bakım nedeniyle kapalıydı; belki siz gittiğinizde içeriyi gezme şansı yakalayabilirsiniz.

Bu iki cam seranın ortasındaki alanda da fıskiyeli havuzlar var. Parkı yazın gezerseniz bu fıskiyeli havuzların arasında neşeyle koşturan çocukları -hatta bazen yetişkinleri- göreceksiniz. Gerçi fıskiyelerin olduğu taş bölüme girmenin yasak olduğu yazıyor tabelada ama kimsenin dinlediği yok 🙂 Paris’te güneşli ve sıcak olduğu bir döneme denk gelirseniz -ki bu ikisi bir arada zor bulunur- o zaman da parkın her tarafına yayılmış mayolu, bikinili insanlar görebilirsiniz; herkes güneşleniyor. Yazın burada Paris Plages – Paris Plajları kadar bir plaj havası olduğunu söylemeliyim. Kışın ya da güzün gezerseniz de bambaşka bir atmosferle karşılaşacaksınız elbette. Havanın müsait olduğu zamanlarda buranın piknik için de ideal bir alan.

Andre Citroen Parkı’na gelmek içinse birkaç seçeneğiniz var: Dilerseniz RER-C‘nin Javel ya da Pont du Garigliano istasyonlarından birinde; dilerseniz M10 metro hattının Javel – André-Citroën istasyonunda, dilerseniz de M8 metro hattının Lourmel ya da Balard istasyonlarından birinde, dilerseniz T3a tramvay hattının Pont du Garigliano ya da Balard duraklarında inerek de buraya ulaşmanız mümkün. Otobüsle gelmek istiyorsanız da 30 ya da 88 nolu hatların Parc André Citoën durağında; 42, 54 ya da 169 numaralı belediye otobüslerinin Hôpital Européen – George Pompidou durağında inebilirsiniz. 42 Numaralı Otobüs, hani size Paris turu yapmanız için Hop On Hop Off Otobüsleri yerine bir zamanlar binmenizi önerdiğim belediye otobüsü…

Ballon de Paris‘le Paris’i gökyüzünden seyretmek istediğinizde illa ki yolunuz Parc André-Citroën’e düşecektir ama bunun dışında kalkıp bu parka gitmeye değer mi bilemiyorum ama hazır gelmişken illâ ki parkı gezmelisiniz. Bir de güzel havalarda piknik yapmak, sıcak havalarda da mayolu bikinili güneşlenmek için ideal bir mekan olduğunu tekrar etmeliyim. Onun dışında, kalacağınız yer buralara yakınsa da gelip gezmeniz hoş olacaktır. Paris’te tarihi ve daha parizyen parklar görmek istiyorsanız elbette ki ilk görmeniz gereken yer burası değil, Tuileries Bahçesi ya da Lüksemburg Bahçesi gibi parklar olacaktır. Sonuçta Andre Citroen Parkı – Parc André-Citroën turistik değil, günlük yaşamın bir parçası olan gerçek bir park. Hayatın tadını çıkarmak isteyen herkes için…

Keyifli geziler, keyifli keşifler.

Adres: 2 Rue Cauchy, 75015 Paris

Paris Şehir Merkezindeki Diğer Önemli Parklar:

• Jardin des Tuileries
• Jardin du Luxembourg
• Jardin des Plantes
• Parc Monceau
• Parc Montsouris
• Parc des Buttes-Chaumont
• Parc de Bercy
• Parc de la Villette
• Parc de Belleville
• Square Louise-Michel – Montmartre
• La Petite Ceinture
• La Coulée Verte – Promenade Plantée
• Parc Georges-Brassens
• Parc Rives de Seine
• Parc Floral de Paris
• Jardín du Trocadéro
• Champ de Mars