Paris Belediye Sarayı – Hôtel de Ville de Paris

(Son Güncelleme: 01.04.2024) Paris Belediye Sarayı – Hôtel de Ville de Paris şehrin tam merkezinde yüzyıllardır tüm haşmetiyle yükseliyor, şehir manzarasında ayrıcalıklı bir imza gibi gelen geçen herkesin zihnine kazınarak hafızalarda önemli bir yer ediniyor.

Gezdiğim pek çok ülkedeki kraliyet saraylarından çok daha büyük bir bina olan Hôtel de Ville (otel dö vil) kelime anlamıyla vaktiyle kafamı çok karıştırmıştı: Fransızcanın f’sinden haberim olmadığı yıllarda, özellikle Fransa’nın küçük şehirlerini gezerken her yerde karşıma çıkan “Hôtel de Ville” yazılarını “bak görüyor musun, her şehirde mutlaka bir şehir oteli var” diye algıladığım günleri şimdi tebessümle anıyorum 🙂

Sonradan öğreniyorum ki Fransızcada “hôtel” aslında “konut/ev” anlamında kullanıyor; belki “konak” olarak da çevirebiliriz. Hôtel de Ville, Hôtel de Police, Hôtel des Invalides vb; hepsi işaret ettiği kurumun konutu anlamında kullanılıyor. Bizim bildiğimiz anlamda “otel” ise aslında “hôtel de tourisme” olarak geçiyor ama tabii ki bu kullanımı artık eskide kalmış.

Paris’te pek çok hôtel de ville var aslında ve hepsi bağlı bulunduğu arrondissement‘ların yönetim merkezi, yani ilçe merkezi belediye binaları gibi. Bu yazıda bahsettiğim Hôtel de Ville de Paris ise “Paris Anakent Belediyesi Yönetim Merkezi” olarak çevrilebilir.

Neyse, bu kelimelerin kökeni konusunu fazla uzatmadan Paris Belediye Sarayı – Hôtel de Ville hakkında bir şeyler yazmaya çalışayım.

Paris’in tam merkezinde, 4. arrondissement‘da yer alan bu görkemli yapı, Seine Nehri‘ne paralel uzanıyor ve doğu-batı yönünde Louvre Müzesi ile Bastille Meydanı arasındaki hatta, kuzey-güney yönünde de Notre Dame Katedrali ve Marais Bölgesi arasında yer alıyor.

İlk olarak 1357‘de inşa edilen Paris Belediye Sarayı tarih boyunca pek çok yangın ve yıkım yaşayıp yine pek çok onarım geçirdikten sonra son şekline 1892‘de kavuşmuş.

Yüzlerce heykel, kabartma ve süslemelerle bezenmiş yapı, tüm cepheleri ve çatı formlarıyla karakteristik Paris mimarisinin en güzel örneklerinden biri. İnanın seyretmeye doyamıyorsunuz.

Hôtel de Ville ne yazık ki ziyarete açık değil. Sadece her yıl Eylül ayında Journées du Patrimoine – Kültürel Miras Günleri kapsamında bir hafta sonu, yani sadece iki gün ziyarete açılıyor. Bununla birlikte binanın “Rue de Rivoli” tarafındaki küçük bir bölüm, değişik sergiler kapsamında ziyarete açık ve ücretsiz olarak gezilebiliyor. Zaten ben de ilk olarak 21 Eylül 2014’teki Journées du Patrimoine – Kültürel Miras Günleri etkinliğinde Hôtel de Ville’i gezme şansı yakalamıştım.

İkinci gezişim de çok daha enteresan bir şekilde oldu: Fransa’nın en iyi blogları yarışırken bu yarışmaya katılan tek Türkçe blog olarak, Paris kategorisinde en iyi 50 blog arasına girdiğim için 10 Kasım 2015 gecesi düzenlenen “Golden Blog Awards” ödül törenine davet edildim. Bu vesileyle hem gerçek bir kokteyl ortamını hem de bu muhteşem yapının gece iç mekanını görme şansım oldu.

Fransızlar protokol konusunu çok iyi biliyorlar. Köklü bir devlet geleneğinin günümüze kadar ulaşması ve “büyük devlet” olmanın esaslarından biri bu. Aynı şekilde eğlenceye ve keyiflerine de düşkünler. O akşam Hôtel de Ville’in muhteşem salonlarında yaşadığım ortamın keyfini anlatamam.

Hele ki büyük salondaki projeksiyon cihazında benim attığım bir tweet‘i görmek en unutulmaz anlardan biriydi. Tabii ki tüm bunlar sizlerin verdiğiniz oylar ve destek sayesinde oldu; tekrar teşekkür ederim.

Paris’i gezen herkesin yolu illa ki buradan geçecektir. Dışarıdan yeterince görkemli görünen bu nefis binanın içi de bir o kadar etkileyici; hatta tahminimden çok daha fazla etkiledi beni diyebilirim. Versay Sarayı‘nın yavrusu görünümündeki yapının içi, Opéra Garnier‘in fuayesinin görkemini üçe beşe katlayacak derecede etkileyici bir şekilde bezenmiş. “Belediye Sarayı” tanımındaki “saray” sözcüğünün ne anlama geldiğini iliklerinize kadar hissedebiliyorsunuz.

Yapının mimari, estetik ve tarihi önemi kadar Paris’in yönetildiği yer olması bakımından da ayrı bir anlam taşıyor. Artık kendimi daha bir Parisli gibi hissettiğim için bu binanın içini gezerken şehirle ilgili alınan her kararın izlerinin bu duvarlara sindiğini bilmek başka bir keyif verdi gezime.

Düşünecek olursanız Fransa’da bizdeki gibi kent yönetimlerinde Belediye ve Valilik ayırımı yok, şehir tek bir elden yönetiliyor ve yönetici halk tarafından seçiliyor. Seçilen Belediye Başkanı ve Belediye Meclisi üyeleri de bu salonda şehrin geleceğini tartışıyor, kararlar alıyor ya da reddediyor.

Paris Belediye Sarayı – Hôtel de Ville’i gezerken beni etkileyen sadece bu anlattıklarım olmadı. Gerek görsel gerekse soyut anlamı üzerine kafa yorarak koridorlar arasında yürüyüp o odadan bu odaya geçerken en üst kata çıktığımda karşıma çıkan muhteşem kütüphaneyi gördüğümde konunun sadece para, gösteriş ve lüksle ilgisi olmadığını, bir o kadar da bilim, sanat, eğitim ve kültürün de bir kentin daha doğrusu bir ülkenin kültürel değerlerinin korunmasında ne kadar önemli kavramlar olduğunu bir kere daha anladım.

Belediye sarayının bulunduğu meydan günümüzde “Place de l’Hôtel de Ville” ve “Esplanade de la Libération” olarak geçiyor ama bu meydanın eski adı “Place de Grève“, yani tahmin edeceğiniz gibi “Grev Meydanı“… “Grève” kelimesinin kökeni “su kenarı, plaj” gibi anlamlara geliyor ve çok eskiden tam bu meydanın olduğu yerde bir çeşit “amele pazarı” kuruluyormuş. Dolayısıyla o devirde grev yapmak “boşta olmak, iş aramak” anlamına geldiği gibi, mevcut işini bırakıp iş aramaya gitmek anlamında da kullanılagelmiş ve sonraki günümüzdeki anlamı ortaya çıkmış. Ayrıca bu meydan, Victor Hugo‘nun ünlü eseri Notre Dame’ın Kamburu‘ndaki güzeller güzeli Esmeralda‘nın idam edildiği yer…

Bu kadar etkileyici bir bina olan ve sadece çok küçük bir bölümünü gezebildiğimi düşündüğüm Paris Belediye Sarayı’nın en hoş köşelerinden biri de elbette ki şu anki Paris Belediye Başkanı Anne Hidalgo’nun çalışma odasını görmek oldu. Meydandan binaya baktığınızda ikinci katın sağ köşesinde bulunan oda hayli geniş ama binanın diğer bölümlerinin aksine son derece sade bir biçimde döşenmiş. Duvarlardaki resimler çağdaş sanatçıları desteklemek amacıyla belirli aralıklarla değiştiriliyormuş. Bu anı yaşamak da hoş bir deneyimdi benim için.

Günümüzde “Place de l’Hôtel de Ville” olarak geçen bu meydan hangi mevsim gelirseniz gelin hareketli. Ben bu meydanı çok nadir olarak bir aktivite olmadığı zamanlarda gördüm. Kışın genellikle açık hava buz pateni pisti kuruluyor; olimpiyatlar gibi önemli etkinliklerde dev ekran kurularak insanlar özel yerleştirilmiş minderlere uzanarak bir şeyler içip karşılaşmaları izliyor. Yazları Paris Plages – Paris Plajları etkinlikleri kapsamında plaj voleybolu için düzenlendiği oluyor. Noel zamanı da panayır kuruluyor ve çok renkli bir hal alıyor. Hiçbir özel etkinlik yoksa illa ki birileri bir şeyler çalıp söylüyor.

Buraya gitmenizi özel olarak tavsiye etmeme gerek yok, zaten şehir merkezinde yer aldığı için mutlaka yolunuzun üzerinde olacaktır. Metro ile ulaşmak isterseniz o da çok kolay; M1 ya da M11 hatlarının “Hôtel de Ville” istasyonunda indiğinizde Paris Belediye Sarayı ve bu güzel meydan sizi karşılayacaktır.

Dilerseniz şimdi birlikte Hôtel de Ville’in içinde dolaşırken çektiğim videoyu izleyerek belediye sarayının salonlarında birlikte dolaşalım:

Artık Paris Belediye Sarayı – Hôtel de Ville’e yolunuz düştüğünde bu binanın sadece dışından etkilenmekle kalmayacak, aynı zamanda içinin de nasıl bir yer olduğunu biliyor olacaksınız. Kim bilir belki şansınıza bir Eylül ayında Paris’e gelir, Journées du Patrimoine – Kültürel Miras Günleri‘nden yararlanarak siz de Hôtel de Ville’i gezebilirsiniz?

Hôtel de Ville’in civarındaki yerleri görmek isterseniz de bu meydandan Louvre Müzesi‘ne, Centre Pompidou‘ya, Bastille Meydanı‘na, Marais Bölgesi‘ne, Notre Dame Katedrali‘ne, Sainte Chapelle‘e ve daha pek çok yere yürüyerek ulaşmanız mümkün… Bir de hemen alt tarafta, Seine Nehri kıyısındaki nefis yürüyüş parkuru Parc Rives de Seine‘i atlamamanız gerek.

E ne duruyorsunuz?

Keyifli geziler, keyifli keşifler…

Adres: Place de l’Hôtel de Ville, 75004 Paris