(Son Güncelleme: 03.03.2024) Asya sanatlarına karşı mesafeli duruşum nedeniyle bugüne kadar hep burun kıvırdığım, gezmeyi ertelediğim ama nihayet bir gün kapısından içeri girdiğim anda tüm fikrimi değiştiren, kendine hayran bırakan, Paris’in en farklı, en özel, en zengin müzelerinden biri olan Musée Guimet’yi tanıtmak istiyorum bu yazıda sizlere.
Musée National des Arts Asiatiques – Musée Guimet (Asya Sanatları Ulusal Müzesi – Guimet Müzesi) olarak geçen, kısaca Musée Guimet olarak anılan bu muhteşem müze, 8. arrondissement‘da Place d’Iéna’da bulunuyor.
Trocadéro ile Place de l’Alma‘nın tam ortasında Wilson Bulvarı üzerindeki müzeye M9 metro hattının Iéna istasyonunda inerek doğrudan ulaşabiliyorsunuz. Müze binası, dışarıdan baktığınızda, farklı mimarisine rağmen pek iddialı ve görkemli görünmüyor; yani içeride nasıl büyük bir hazineyi barındırdığını kestiremiyorsunuz. Belki de bu müzeyi gezişimi geciktiren etkenlerden biri de buydu, bilemiyorum.
Avrupa Müzeler Gecesi kapsamında aynı gece gezdiğim üçüncü müze olan Musée Guimet’ye giderken -itiraf ediyorum- “aradan çıksın” diye düşünüyordum ama kapısındaki kuyruğu görünce ne kadar popüler olduğunu o zaman anladım. Neden bu kadar popüler olduğunu anlamam içinse kapıdan içeri girmem gerekti.
Ben burayı küçük bir yer sanıyordum, oysa hiç de öyle değilmiş. Asya sanatları deyince ilk anda aklıma Çin işi porselenler ve Buda heykelleri gelir, hiç ama hiç öyle değilmiş. Benim kafamdaki Asya imajı dediğim gibi Çin’le Pekin’le sınırlı; işte, Çin Seddi, Yasak Kent; eh belki Japonya’ya uzanırsak kağıt şemsiyeler, kağıt camlı sürgülü kapılar filan; oysa ne kadar sığ Asya’ya ait bilgilerimiz.
Fransız exchange arkadaşım Roger bana bir gün şöyle demişti: “Bizim için Asya İstanbul’da başlar…” Biraz gücüme gitmişti bu laf; eh biz Avrupalı olma iddiasındayız; daha doğrusu ne Avrupalı ne Asyalıyız ve bir o kadar da hem Avrupalı hem Asyalıyız ya hani, o yüzden salt Asyalı olarak anılmaktan hoşlanmayız pek ama bir Avrupalı için Asya İstanbul’da başlıyor işte.
Müzede sergilenen eserler benim aklımın hayalimin alamayacağı ölçüde zengin. Bu kadar geniş bir coğrafyaya ait bu kadar zengin kültürel mirasın mümkün olduğunca bir arada sergilenebilmesi için bu koskoca müze bile yetersiz kalıyor aslında. Yine de Paris koşullarında böylesine uçsuz bucaksız bir kültürün izlerini tanımak, onlarla etkileşime geçip anlamaya, hissetmeye çalışmak, bu nedenle çok özel bir duygu.
Asya kültürüne hakim değilim, özellikle Uzakdoğu’ya doğru gittikçe her şey bana iyice yabancılaşıyor ama aslında o kültürleri de çok iyi tanımak gerekiyor. Yeryüzündeki varoluşumuz, yarattığımız ve içinde yaşadığımız kültür dışında başka kültürlerin inanışları, hayatı algılayışları ve yaşam biçimlerini tanımak için bile bu tür müzeleri gezmek önemli. Yani Asya deyince Paris sokaklarında insanı canından bezdiren Çinli turistleri aklımıza getirmemeliyiz 🙂
Musée Guimet (müze gime) adını Fransız sanayici ve ünlü koleksiyoner Emile Guimet‘den alıyor. 1836-1918 yılları arasında yaşamış olan Mösyö Guimet’nin en büyük tutkusu Asya sanatları konusunda bir koleksiyon oluşturmakmış ve bu bölgeye yaptığı seyahatlerde topladığı eserleri sergileyebileceği bir müze açma fikrini o yıllarda hayata geçirmiş.
Benzer bir şeyi, daha önce başka bir yazıda bahsettiğim Musée Cernuchi‘de de görmüştük. Orası da Asya Sanatları müzesi ama Musée Cernuchi daha çok kişisel koleksiyon olduğu için, etkileyici olmakla birlikte bu kadar zengin değil.
Oysa Musée Guimet sadece Emile Guimet’nin koleksiyonundan oluşmuyor… Lyonlu bir iş adamı olduğu için eserlerini ilk olarak 1879‘da Lyon’da sergileyen Guimet, 1889‘da Paris’teki bu binasına taşınmış ve sonra da diğer pek çok ülkeden eserler müzeye gelmeye başlamış ve zamanla bu müthiş koleksiyon oluşmuş.
Hangi ülkeden eserler yok ki? Afganistan, Pakistan, Çin, Japonya, Kore, Hindistan, Kamboçya, Vietnam, Laos, Birmanya, Tibet gibi pek çok ülkeden arkeolojik eserler Musée Guimet’nin koleksiyonlarında yer alıyor. Bunca farklı ülkenin kültürünü tek bir “Asya” çatısı altında toplamak biraz haksızlık sanki. Kafanızda çizdiğiniz Asya imajı şöyle bir silkeleniyor, ülkeden ülkeye, kültürden kültüre savruluyorsunuz.
Guimet Müzesi bahçe katı ve giriş katı dahil olmak üzere toplam beş kattan oluşuyor. En alt katta dönemsel sergi salonu, auditorium ve kafeterya var. Kütüphane, museum shop’ın da olduğu giriş kat, Hindistan ve Güneydoğu Asya’dan getirilen eserler ayrılmış.
Dev Buda heykelleri, adını sanını bilmediğim (araştırmaya kalksam derinliğinde kaybolacağım) pek çok tanrı ya da önemli kişiliklerin heykelleri, saray ve tapınak maketleri, bu tapınakların gerçek kesitlerden detaylar ve daha neler neler sizi bekliyor. Ağzınız açık, öyle şaşkın şakın geziniyorsunuz salonlarda… Ben bir yandan da Prof. Teoman Duralı’dan aldığım İlkçağ Felsefesi Tarihi derslerinde öğrendiklerimi hatırlamaya çalışıyorum…
Birinci kat ise Çin, Merkez Asya, Himalaya, Afganistan ve Pakistan’dan getirilen eserlere ayrılmış. Burayı gezerken günümüzde ülkelerin ne halde olduğunu, oysa nasıl zengin bir kültürel birikimin mirasçıları olduğunu hayretle gözlemliyorsunuz. Tıpkı Louvre Müzesi ya da British Museum’u gezerken Antik Mısır Uygarlığı’nı tanımaya başladığınızda hissettiğiniz duygular kaplıyor içinizi; insanoğlu tarih boyunca ilerliyor mu geriliyor mu karar veremiyorsunuz…
Çocukluğumdan kalma bir travma mıdır bilemiyorum ama bu Uzak Asya sanatındaki tanrı heykelleri beni hep tedirgin etmiştir. Artık kafamda nasıl bir “cin” kavramı hayal etmişsem, bu müzede gördüğüm eciş bücüş suratlı muhteşem eserler, o çocuk kafamda kurduğum cin tasvirine cuk oturuyor; kendime hem gülüyorum hem de içimi garip bir duygu kaplıyor… Belki de Asya sanatlarına mesafeli oluşumun nedeni budur? Yine Freudyen bir durum işte; psikanaliz şart 🙂
Birinci katta dolaşırken alt salona bakmak ve dev heykel başını yukarıdan, sanki elinizi uzatsanız tutuverecekmişsiniz gibi görmek çok hoş. Heykeller, süsler, mücevherler, kitaplar, tekstil ürünleri ve daha neler neler var bu katta.
Ama en güzel sürpriz aşağıda fotoğrafını gördüğünüz kütüphane. Biraz dalgın, biraz yorgun yürürken karşıma çıktı burası müzenin içinde; küçük ama etkileyici bir bölüm gerçekten. Hatta bir üst kata çıkınca, bir de yukarıdan görüveriyorsunuz burayı; çok güzel bir mimarisi var; sanki apayrı bir dünya…
Bir üst kat, yani ikinci kat Çin, Japon ve Kore sanatlarına ayrılmış. Burası da oldukça etkileyici bir bölüm. Hem birbirinden güzel sanat eserlerini inceliyorsunuz, hem -dediğim gibi- kütüphaneye üst kattan bakıyorsunuz, hem de sizi burada güzel bir fotoğraf koleksiyonu bekliyor.
Panoramik fotoğrafların arasında 1875 tarihli bir İstanbul panoraması görmekse beni olduğu kadar sizi de şaşırtacak ve heyecanlandıracaktır eminim. Ayrıca bu salonda Asya’nın pek çok köşesinden çok eski fotoğraflara bakıp bir zamanlar hayatları ve o fotoğraflardaki insanları düşünüyorsunuz. Müze gezmek böyle bir şey değil mi zaten?
3. katta ise yönetim ofisleri, Çin salonu ve fotoğraf arşivi bulunuyor ve hâlâ haliniz kaldıysa orayı da dolaşıp gezinizi tamamlıyorsunuz. Aşağı inerken, gördüğünüz bunca farklı eseri kafanızda yerleştirmeye çalışıyorsunuz. Ve belki de son zamanlarda eşinizin dostunuzun Kamboçya’ya Vietnam’a neden bu kadar sık tatile gitmeye başladıklarını daha iyi anlıyorsunuz 🙂
Musée Guimet, Salı günleri hariç haftanın her günü 10:00-18:00 saatleri arasında açık. Resmi tatil günleri olan 1 Ocak, 1 Mayıs ve 25 Aralık tarihlerinde ise kapalı. Müze 18 yaşından küçükler için ücretsiz, 18-25 yaş arası AB vatandaşı/oturma izni olanlar için de aynı şekilde ücretsiz. Ayrıca her ayın ilk Pazar günü ücretsiz gezilebiliyor. Müze hakkında detaylı bilgiye ve güncel fiyatlara yazının sonundaki resmi web sayfası linkinden ulaşabilirsiniz.
Müze geziniz sonrası çıkışta sola dönüp yokuştan aşağı inerseniz yolda Palais Tokyo ve Paris Modern Sanat Müzesi sizi bekliyor olacak; yolun sonu ise Prenses Diana’nın öldüğü Place de l’Alma‘ya ulaşır, belki oradan da Seine Nehri kıyısı boyunca bir yürüyüş yapabilirsiniz. Müze kapısından çıkınca sağdan yukarı doğru çıkarsanız da Trocadéro‘ya ulaşırsınız, burada sizi şahane bir Eyfel Kulesi manzarası bekliyor olacak.
Yine Trocadéro Meydanı‘nda Musée de l’Architecture – Mimarlık Müzesi, İnsan Müzesi – Musée de l’Homme ve Denizcilik Müzesi – Musée de la Marine olmak üzere birbirinden güzel üç müze daha bekliyor. Paris bu, gezmekle bitmiyor…
Keyifli geziler, keyifli keşifler…
Web Adresi: guimet.fr
